16
TG-larda bilvosita sovitish sistemasi quvvati 60 MVt lilarida
ishlatiladi.
Yopiq bilvosita sovitish sistemasida sovituvchi sistema chulg‘am va
o‘zakni atrofida ustki tomonini sovitishga xizmat qiladi va gaz maxsus gaz
sovitgichga yuborilib, yana mashinaga sovitilgan xolda yuboriladi.
Vodorodni ishlatilishi, uning issiqlik qabul qilishi 7 marta xavoga
nisbatan bo‘ladi, uning tan og‘irligi kam bo‘lganligi
uchun xam
ventelyatsiya isrofligi kam bo‘ladi.
Bevosita sovitish sistemasi
Bevosita sovitish sistemasi generatorlarda quvvati 50 MVt dan
yuqori bo‘lganlarida qo‘llaniladi. Bunda quyidagi sovitish sistemalaridan
iborat bo‘ladi:
Stator va rotorning vodorodli sovitish sistemasi;
Statorning suv bilan sovitish va rotorni
esa vodorod bilan sovitish;
Statorni moyli, rotorning vodorodli sovitish sistemasi.
Bevosita sovitish sistemasida, asosan, sovitish sistemasi uchun
vodorod , yoki suv kam xollarda transformator moyi ishlatiladi.
TG-larda , asosan , quyidagi bevosita sovitish sistemasi ishlatiladi :
Stator chulg‘amining bevosita suvli sovitish va bilvosita rotor
chulѓamining vodorod bilan sovitish bu TG-150 MVt.
Stator chulg‘amining bevosita suv bilan sovitish va bevosita
vodorodli sovutish rotor chulg’amini bu TG-320 MVt.
Stator va rotor chulg‘amining bevosita suv
bilan sovitish sistemasi
TG-500÷800 MVt
Oraliq ko‘rsatkichlarni aniqlashda, gazli-moyli sistemali va suvli
sistemali generatorlar va sinxron konpensatorlar, ishlatgan va zaxirada
turganlarda bo‘lishi kerak:
Hech bo‘lmaganda bir haftada bir
marta generator korpusidagi
gazning shudring nuqtasida (namlikda) harorati, agar sovitish sistemasida
aloxida sovitish sistemasi ishlamasa, yoki namlik oshib ketsa - unda keng
kamida bir sutkada bir marta.
Turbogeneratorlarning korpusidagi gazning namligi, agar suvli
sovutish sistemasida ishlagan bo‘lsa, uni xar doim avtomatik holda nazorat
qilish kerak bo‘ladi. 1 oyda bir marta mashina korpusini qanchalik
yopiqligini bilish uchun ( vodorod kamayishi korpusida )
aniqlab turish
lozim bo‘ladi. Mashina korpusidagi vodorodning qanchalik tozaligini
aniqlash eng kamida bir haftada bir marta avtomatik gazoanalizator yoki
17
ximyoviy usulda, agarda gazoanalizator ishlamasa har smenada 1 marta
aniqlanishi lozim. Vodorodning qiymati stator chulg‘amlarining
ilmoqlariga va vodorodni suvli sovitish turbogeneratorlarning gaz
sovutgichlarida, podshipnik qarshiliklarida, val jipsliklarida oqishida (havo
kiradigan tomonidan) , tok o‘tkazgichlarida, nolli va lineyaviy “kiruvchi”
(vvod) larda - avtomatik holdagi gazoanalizatorlarda “habar”
berishga
ishlaydi, agarda bironta nosozlik paydo bo‘lsa yoki gazoanalizatorning
yo‘qligida ko‘tarib yuruvchi gazoanalizator yoki indikatorlar yordamida
bir sutkada bir marta tekshirilishi lozim.
Vodorod tozaligi bo‘lishi kerak kamida: generator korpusida
vodorodli bevosita sovitish sistemasi bo‘lsa va sinxron konpensatorlarning
hamma tipi bo‘yicha – 98 %, agarda generator vodorodli sovitish
sistemasi bilvosita bo‘lib vodorod bosimi 0,5 kgs/sm 2 (50 kPa) bo‘lib
undan yuqori bo‘lganda – 97 %, undan kam bo‘lsa – 95 %.
Vodorod tarkibida kislorod meyori generator korpusida (sinxron
kompensator) da ko‘pi bilan bosimi 1,2 %, to‘lqinli gidrozatvorda esa va
vodorodli bakda moy tozalash qismida ko‘pi bilan 2 % bo‘lishi mumkin.
Vodorod bosimining o‘zgarib turishi generator korpusida (SG)
vodorodning naminal bosimida to 1kgs/sm 2 (100 kPa) bo‘lsa
unda eng
ko‘pi bilan 20 %, agar katta bosimli bo‘lsa, ko‘pi bilan ± 0,2 kgs/sm 2 (±
20 kPa) bo‘lishi mumkin.
