FeS 2  + SO 3 2-  = FeS + S 2 O 3 2- (9.24)

77 
Sinilning sarf bo’lishi oshadi. Uni bekorchi sinil va rodanittemir 
tuzlariga o’tkazishga sarf bo’ladi. 
Bu qiyinchiliklarni bartaraf etish uchun quyidagi usullarni qo’llash 
lozim: 
1.
Sinillab eritish oldidan butanani ishqorda aeratsiya yo’li bilan 
aralashtirish. 
2.
Sinillashni muntazam aeratsiyalash. 
3.
Sinil butanasiga glet (PbO) yoki suvda eruvchan qo’rgoshin 
tuzini ta'sir ettirish (qo’shish). 
Birinchi usul shuning uchunki, agarda yetarli sinil bo’lmasa, temir 
sulfidi erib, gidrooksid hosil qiladi: Fe(OH)
3 
4FeS +9O
2
+8OH +2H
2
O = 4 Fe(OH)
3
+ 4SO
4
2-
(9.25) 
 
Bu gidrooksid endi sinil bilan reaksiyaga kirishmaydi. Mineral ustida 
temir gidrooksid pardasi yaratib, temir sulfid erishini susaytiradi. Oltinning 
erishi tezlasha boradi, kislorodning konsentratsiyasi ham eritmada oshib 
boradi. Shu sababli sinil tuzlarining sarf bo’lishi kamayadi.
Ikkinchi usulda ham - aeratsiya intinsivlashishida kislorodning 
eritmada ortishi va oltinning erishi tezlashib, sinil tuzlari sarfi kamayadi. 
Kislorod konsentratsiyasi oshsa, 48 reaksiyaga ko’ra rodanit tuzlari hosil 
bo’lishi va CN sarfi kamayadi.
Mis minerallari oltin rudalarida ozmi ko’pmi qatnashadi. Ular sinil 
ionlari bilan tezda reaksiyaga kirishib mis sinil tuzlarini hosil qiladi. Mis 
minerallaridan: eritmaga o’tish % рisobida 23
0
С.
1.
Azurit - 2CuCO
3
x Cu(OH)
2
-94,5 
2.
Malaxit -CuCO
3
x Cu(OH)
2
-90.2 
3.
Kuprit - Cu
2
O -85,5
4.
Xrizokolla - CuSiO
3
-11,8
5.
Xalkozin -Cu
2
S -90,2
6.
Xalkopirit -CuFeS
2
-5,6 
7.
Bornit -Cu
6
FeS
4
-70,0
8.
Enargit -3CuS x As
2
S
3
-65,8
9.
Tetraedrit -4Cu
2
S x Sb
2
S
3
-21,9 

78 
10.
Mis metali -90,0
Ko’rinib turibdiki mis sinil tuzlarida yaxshi eriydi. Harorat oshsa, 
erish ham yanada oshadi. Eritmada misning umumiy ko’rinishi: 
Na
n
Cu(CN)
n+1
; bunda n = 1,2,3, 
Formula asosida o’tib, kompleks tuz hosil qiladi. 
Kompleks anionlari orasida quyidagi tenglama vujudga keladi: 
Cu(CN)
4
3-
Cu(CN)
3
2-
+ СN Cu(CN)
2
-
+ 2CN (9.26) 
Ularning holatlari dissotsiatsiya konstantalari bilan aniqlanadi:
K
D
Cu (CN)
2
=
]
)
(
[
]
[
]
[
2
2



CN
Cu
CN
Cu
=1

10
-24
K
D
Cu (CN)
3
2-
=
]
)
(
[
]
[
]
[
2
3
2



CN
Cu
CN
Cu
=2,5

10
-29
K
D
Cu (CN)
4
2-
=
]
)
(
[
]
[
]
[
3
4
4




Download 39,03 Mb.