• Eylerning kinematik tenglamalari
  • E. EYLERNING KINEMATIK TENGLAMALARI




    Download 6,14 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet90/177
    Sana20.05.2024
    Hajmi6,14 Mb.
    #245516
    1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   177
    Bog'liq
    Nazariy Mexanika darslik

    E. EYLERNING KINEMATIK TENGLAMALARI. 
    Burchakli tezlik vektori 

    -ni aniqlash uchun, uning qoʻzgʻaluvchi Oxyz -
    oʻqlardagi proyektsiyalarini aniqlaymiz (3.51-shakl). 
    Yuqoridagi koʻrsatilganidek burchakli tezlik vektorini 
    quyidagicha ifodalaymiz
    (3.77) 
    qiymatlari esa

    1
    =
    
    ,

    2
    =
    
    ,

    3
    =
    
    (3.78) 
    (3.77) tenglamaning ikkala tarafini x, y, z -oʻqlarga 
    proyeksiyalab, 
    (3.79) 
    (3.78) dagi belgilashga asosan 

    1x
    =

    1y
    =0,

    1z
    =
    
    ,

    3x
    =
    

    cos

    ,

    3y
    =-
    

    sin

    ,

    3z
    =0 
    3.51-shakl. 


    161 
    vektorning proyeksiyasini aniqlash uchun Oz
    1
    va Oz oʻqlardan oʻtuvchi 
    tekislik bilan Oxy tekisligining kesishgan chizigʻida yotuvchi OL oʻqni 
    oʻtkazamiz. OK chizigʻi zOz
    1
    -tekisligiga perpendikulyar boʻlganligi uchun, u OL 
    chizigʻiga ham perpendikulyarl boʻladi (

    KOL=90

    va

    LOy=

    ). U holda, 
    -
    vektorni OL chizigʻiga proyektsiyalab va shu proyektsiya’ni oʻz navbatida Ox va 
    Oy oʻqlarga proyeksiyalasak: 

    2x
    =
    

    sin
    
    sin

    ,

    2y
    =
    

    sin
    
    cos

    ,

    2z
    =
    

    cos

    Ushbu aniqlangan qiymatlarni (3.79) formulaga qoʻysak,
    (3.80) 
    (3.80) tenglamalar sistemasi 
    Eylerning kinematik tenglamalari
    deb ataladi. 
    Bu tenglamalar sistemasi
    -vektorning Eyler burchaklari orqali 
    ifodalangan qoʻzgʻaluvchi Oxyz oʻqlardagi proyeksiyalari hisoblanadi va ular 
    orqali -vektori aniqlanadi. 
    Shunga 
    oʻxshab 
    -vektorning 
    qoʻzgʻalmas 
    Ox
    1
    y
    1
    z
    1
    -oʻqlardagi 
    proyektsiyalarini ham aniqlash mumkin boʻladi. Ular quyidagilardan iborat 
    boʻladi: 
    (3.81) 
    (3.81) formulalardan foydalanib, burchakli tezlanish vektori 
    -ning 
    qoʻzgʻalmas Ox
    1
    y
    1
    z
    1
    -oʻqlardagi proyektsiyalarini ham aniqlash mumkin boʻladi. 
    -ning qiymatlari (3.76) formulalar orqali aniqlanadi: 

    ;

    (3.82) 
    Shunday qilib, jismning harakat tenglamalari (3.74) -ni bilgan holda, 
    yuqoridagi formulalar orqali
    va larni hisoblash mumkin ekan. 


    162 

    Download 6,14 Mb.
    1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   177




    Download 6,14 Mb.
    Pdf ko'rish