• VQF formati.
  • O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti




    Download 6,82 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet69/176
    Sana17.05.2024
    Hajmi6,82 Mb.
    #239848
    1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   176
    Bog'liq
    F.F. Rajabov, N.S. Atadjanova, N.A. Irmuxamedova Raqamli

    MP3 formati.
    1991-yillarda MPEG Loyer 3 (MP3) formati taklif 
    qilindi, u hali ham musiqa ixlosmandlari orasida juda mashhurdir. 
    Ushbu algoritmning asosiy g‘oyasi inson tovushini idrok etishning 
    psixoakustik modelidan foydalanishdir. Boshlang‘ich signal Furye usuli 
    yordamida bir qator garmoniya(tashkil etuvchi)larga parchalanadi. Bu 
    garmonikalarni ayrimlari odam yaxshi idrok etmaydigan yoki kam qabul 
    qiladigan chegalarda joylashganligi sababli, ulardan, sifatga kam ta’sir 
    qilgan holda voz kichish mumkin. Shunday filtrlashdan keyin qolgan 
    garmonikalar haqidagi ma’lumotlar MP3 faylida qayd etiladi, natijada 
    u asl WAV-dan ancha kichikroq hajmga ega bo‘ladi. Signalni qayta 
    eshittirganda (dekodlanganda), bu garmonikalar yordamida teskari 


    126
    Furye almashuvini qo‘llab asl signal tiklanadi. Bu o‘zgarishlarning 
    barchasi real vaqtda sodir bo‘lishi juda muhimdir. Ushbu formatda 
    siqilgan fayllar * .mp3 kengaytmasiga ega
    MP3 formatining yana bir xususiyati faylda qo‘shimcha 
    ma’lumotlarni saqlash imkoniyatidir. ID3-Tag konventsiyasiga ko‘ra, 
    ushbu formatdagi musiqa fayli quyidagi ma’lumotlarni o‘z ichiga olishi 
    mumkin: sarlavha; ijrochi, albom nomi, yili, izohlar, trek raqami, janr, 
    muallifik huquqi haqida ogohlantirishlar; qo‘shiq matni. ID3-Tag 
    (teg) da to‘plangan ushbu ma’lumotlar turli dasturlar va MP3 pleyerlar 
    tomonidan qo‘llaniladi. Masalan, qo‘shiq matni uning ovozi bilan 
    parallel ravishda ekranda ko‘rsatilishi ham mumkin.
    MP3 Pro formati eski MP3 ning davomchisi bo‘lib, aniqrog‘i, 
    rivojlanishi natijasi hisoblanadi. Bu majoziy ma’noda MP3-ga mos keladi 
    va qisman to‘g‘ridan-to‘g‘ri, ya’ni MP3 Pro bilan kodlangan fayllar MP3 
    pleyerlarda eshittirish mumkin, ammo tovush sifati biroz pasayadi.
    Subyektiv ravishda bitrate(bit yuborish tezligi) 64 kbps da ham 
    MP3 Pro-ning ovoz sifati juda yaxshi bo‘lib qoladi, har holda MP3 dagi 
    128 kbps bitrate dan yomon emas. Biroq, sintez qilingan garmonikalar 
    audio chiqishiga ko‘pincha musiqa ixlosmandlari va professional 
    musiqachilarning didiga mos kelmaydigan xarakterli tovushni beradi.
    VQF formati.
    U nisbatan yaqinda ishlab chiqilgan va MP3 
    formatiga nisbatan yuqori siqish nisbati va ijro sifatiga ega. VQF formati 
    Yaponiyada ishlab chiqilgan TwinVQ (Transform-domain weightel 
    interleave Vector Quantization – transform domenlari bilan vektor 
    kvantlash va vaznli almashinish) texnologiyasiga asoslangan. Ushbu 
    format uchun asosiy dasturiy ta’minot Yamaha firmasi tomonidan 
    ishlab chiqilgan. Pleyer dasturini o‘rnatish bir vaqtning o‘zida Netscape 
    va Internet Explorer veb-brauzerlarida VQF fayllarini o‘ynash uchun 
    plagin(qo‘shimcha)larni o‘rnatadi.
    Ushbu format, MP3 kabi, tovushni idrok etishning psixoakustik 
    modelidan foydalanadi, ammo bir xil ovoz sifatida, VQF fayllari MP3 dan 
    taxminan 30 – 35% kichikroq. MP3 fayllari uchun 128 kbps oqim (bitrate) 
    VQF fayllari uchun 80 kbps oqimiga mos keladi. Shu bilan birga, signalni 
    dekodlashda protsessor yuki MP3 dekodlashdan ko‘ra taxminan 30% yuqori. 
    Bunday fayllarni eshittirish rejalashtirgan kompyuter uchun yuqori talabni 


    127
    bildiradi. Bundan tashqari, kodlash jarayonining o‘zi ham MP3 fayllarini 
    kodlashdan ko‘ra ancha uzoq davom etadi.
    Ayni paytda Internetda ham VQF formatidagi ko‘plab musiqa 
    qismlarini topishingiz mumkin, ammo ularning soni va mashhurlik darajasi 
    MP3 dan sezilarli darajada past. Bundan tashqari unga mo‘ljallangan 
    pleyer va dekoder dasturlari ham sezilarli darajada kamroq.

    Download 6,82 Mb.
    1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   176




    Download 6,82 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

    Download 6,82 Mb.
    Pdf ko'rish