• Spora hosil qilish (sporogoniya).
  • Kurtaklanish
  • -rasm. Hujayraning ichki bo’linish – taksoplazma parazitining




    Download 1,32 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet41/106
    Sana27.05.2024
    Hajmi1,32 Mb.
    #255327
    1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   106
    Bog'liq
    BIOLOGIYA

    2-rasm. Hujayraning ichki bo’linish – taksoplazma parazitining 
    endodiogeniyasi: 
    1-ikkita shakllanayotgan hujayrani tutgan ona hujayra; 
    2-qiz hujayralar – merozoitlar;3-hujayra yadrosi. 
    Shizogoniya.
    Ayrim bir hujayralilarda, masalan, bezgak plazmodiysining 
    jinssiz ko‘payishi ko‘p marta bo‘linish - shizogoniya usuli bilan kechadi. Hujayra 
    (organizm) shizogoniya bilan ko‘payganda, dastaaval uning yadrosi birin-ketin 
    ko‘p marta bo‘linadi, hujayra sitoplazmasi esa bo‘linmaydi - sitokinez ro‘y 
    bermaydi. So‘ngra, ona hujayra ichidagi har bir hosila yadro, bo‘linib ketgan, 
    mayda sitoplazma bilan o‘raladi - bir qancha qiz hujayra (organizmlar) paydo 
    bo‘ladi. Qiz hujayradagi irsiy informatsiya belgilari ona organizmi belgilariga 
    monand ravishda bo‘ladi. Odatda, bu xildagi ko‘payish jinsli ko‘payish bilan 
    almashinib turadi. 
    Spora hosil qilish (sporogoniya).
    Bu xil ko‘payish ayrim o‘simlik va bir 
    hujayrali mavjudotlarning ko‘payish usuli hisoblanadi. Masalan, bezgak 
    plazmodiysi va toksoplazma sporogoniya usulida ko‘payadi. Spora - bu ko‘payish 
    jarayoning ta'minlovchi va tashqi ta'sirdan saqlanish uchun qobiqka o‘ralib olgai 


    hujayralar to‘plamidir. 
    Jinnssiz ko‘payishning bir xili bo‘lgan sporogoniyani ayrim bakteriya (yoki 
    bir hujayrali organizm - masalan, ichak balantidiysi, lyambliya) larning spora hosil 
    qilishdan farqlamoq lozim. Bu xil sporalanish ko‘payish uchun emas, noqulay 
    sharoitdan saqlanishgagina xizmat qiladi. 
    Kurtaklanish
    usuli bilan ko‘payishda ona organizmi (hujayra) da yadroning 
    bir qismini tutgan sitoplazmatik do‘mboqcha - kurtak paydo bo‘ladi. Do‘mboqcha 
    o‘sadi va ona qismdan ajraladi. Ayrim bakteriyalar va kipriklilar shu zaylda 
    ko‘payadi. Vegetativ ko‘payish usulida ko‘p ho‘jayrali organizm tanasining bir 
    qismidagi hujayralar to‘plamidan yangi organizm hosil bo‘ladi. Masalan, gidralar 
    ko‘payishida ona organizmdan hujayralar to‘plamidan iborat kurtak hosil bo‘ladi 
    va so‘ng u ajralib, alohida organizmni yaratadi. Achitqi zamburug‘i-kurtaklanish 
    yo‘li bilan, zamburug‘larning ko‘pchillik vakillari sporalar yordamida ko‘payadi. 
    Bunda ona hujayrada o‘simta hosil bo‘ladi, keyinchalik uning hajma kattalashadi 
    va ajralib ketadi.

    Download 1,32 Mb.
    1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   106




    Download 1,32 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    -rasm. Hujayraning ichki bo’linish – taksoplazma parazitining

    Download 1,32 Mb.
    Pdf ko'rish