• Changlar aralashmasi bilan changlash usuli
  • Vositachi usul
  •  Har xil tur va avlodlarga (turkumlarga) mansub o‘simliklarni




    Download 1,32 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet79/106
    Sana27.05.2024
    Hajmi1,32 Mb.
    #255327
    1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   106
    Bog'liq
    BIOLOGIYA

    13.2. Har xil tur va avlodlarga (turkumlarga) mansub o‘simliklarni 
    duragaylash 
    Bir turga mansub o‘simliklar oson chatishadi va avlod beradi. Lekin uzoq 
    formalarni duragaylashda ba'zi qiyinchiliklar mavjud. Bular quyidagilar: 
    1) turlar va turkumlarning o‘zaro chatishmasligi; 
    2) duragay urug‘lar unuvchanligining pastligi; 
    3) olingan duragaylarning pushtsiz bo‘lishi. 
    Uzoq turlararo va turkumlararo formalarning chatishmasligi yoki qiyin 
    chatishishining sababi genetik jihatdan uzoq bo‘lgan gametalarning genetik
    fiziologik na tarkibiy mos kelmasligi bilan bog‘liq. 
    Uzoq formalarni duragaylashda quyidagi hollardan biri kuzatiladi: 
    1) chang donasi boshqa turning urug‘chi tumshuqchasida o‘sa olmaydi; 
    2) chang naychasi juda sekin o‘sgani sababli murtak xaltasiga yetib 
    kelolmaydi; 
    3) chang naychasi yetib kelsa ham urug‘lanish sodir bo‘lmaydi; 
    4) urug‘lanish sodir bo‘ladi, lekin murtak rivojlanishining dastlabki 
    bosqichlarida (hujayralar bo‘lina boshlaganda) nobud bo‘ladi. 
    5) murtak dastlab yaxshi rivojalanadi, lekin keyinchalik rivojlanishidan qoladi 
    va shuning uchun unuvchanligi yo‘q duragay urug‘lar hosil bo‘ladi. 
    Uzoq formalarni duragaylashda turlar va turkumlarning chatishmasligini 
    bartaraf qilishning I.V.Michurin ishlab chiqqan 3 ta usuli qo‘llaniladi: 
    1) changlar aralashmasi bilan changlash usuli; 
    2) vositachi usul; 


    3) boshlang‘ich vegetativ yaqinlashtirish usuli. 
    Changlar aralashmasi bilan changlash usuli
    ona o‘simlik urug‘chisi ma'lum 
    tur va turkumning changi bilan changlanganda urug‘ hosil bo‘lmagan hollarda 
    qo‘llaniladi. Bunday holda ona o‘simlik ota o‘simliklarning bir qancha turlarning 
    changi bilan aralashtirib changlatiladi. Bu usul bilan I.V.Michurin olma bilan 
    nokni, olcha bilan gilosni, o‘rik bilan olxo‘rini chatishtirgan. Bu usul hozir ham 
    bug‘doy, g‘o‘za, kartoshka va boshqa o‘simliklar seleksiyasida foydalaniladi. 
    Bunday usulning kamchiligi shundaki, olingan avlodni genotipi bo‘yicha to‘liq 
    baholab bo‘lmaydi. 
    Vositachi usul
    ham I.V.Michurin tomonidan ishlab chiqilgan bo‘lib, yovvoyi 
    bodom bilan madaniy shaftolini, chatishtirishda foydalanilgan. Ular to‘g‘ridan-
    to‘g‘ri chatishmaganligi uchun yovvoyi bodom avval David shaftolisi bilan 
    chatishtirilib, uni keyin madaniy shaftoli bilan chatishtirib 20% atrofida duragay 
    urug‘lar olgan. 

    Download 1,32 Mb.
    1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   106




    Download 1,32 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



     Har xil tur va avlodlarga (turkumlarga) mansub o‘simliklarni

    Download 1,32 Mb.
    Pdf ko'rish