• Amfidiploidiya usuli
  • O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi namangan muhandislik-texnologiya instituti xusanova onarxon g‘aybullaevna




    Download 1,32 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet81/106
    Sana27.05.2024
    Hajmi1,32 Mb.
    #255327
    1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   106
    Bog'liq
    BIOLOGIYA

    Bekross chatishtirishda
    duragay guli ota yoki ona o‘simlik changi bilan 
    changlatiladi. Bunda changlovchi sifatida qimmatli belgi xususiyatga ega bo‘lgan 
    forma tanlanadi. Masalan, bug‘doy bilan bug‘doyiq chatishtirilganda, duragay 
    bug‘doy bilan qayta chatishtiriladi. 
    Retsiprok chatishtirishda esa o‘zaro chatishtirilayotgap ota-ona formalari 
    almashtiriladi. Masalan, ota sifatida bug‘doy, ona sifatida javdar chatishtirilsa, ona 
    o‘simlik boshog‘ida 60 % don hosil bo‘lsa. aks holda 25 %
    urug‘, bug‘doy ona va 
    bug‘doyiq ota sifatida olinsa 60 %, aksincha 3,6 % duragay don olinadi. 
    Amfidiploidiya usuli
    , uzoq formalarni duragaylashdan olingan duragaylarni 
    nasl beradigan qilish usullaridan biri sifatida foydalaniladi. Har xil organizm 
    genomlari diploid xromosoma yig‘indisining qo‘shilishidan vujudga keladigan 
    poliploidiya holati 
    allopoliploidiya
    deyiladi. Ularning genomlari ikki marta 
    orttirilsa 
    amfidiploidiya
    hosil bo‘ladi. 
    1924 yilda G.D.Karpechenko turp va karam duragayini hosil qildi. Lekin bu 


    duragayning xromosomalari kon'yugatsiyalanmaydi va gametalar hosil bo‘lish 
    jarayoni normal kechmaganligi uchun naslsiz bo‘ladi. Bunday xromosomalarning 
    ikki baravar ortishi (9turp+9karam)+(9turp+9karam) 36 xromosomali nasl 
    beradigan duragay hosil bo‘ladi. 
    Uzoq formalarni duragaylashni 2 turga bo‘lish mumkin: 
    kongruent
    va 
    inkongruent
    chatishtirishlar. 
    Botanik jihatdan bir-biriga yaqin va xromosomalar soni teng bo‘lgan 
    o‘simliklarni chatishtirish 
    kongruent chatishtirish
    deyiladi. Botanik jihatdan bir-
    biridan uzoq va xromosomalar soni teng bo‘lmagan organizmlarni chatishtirishga 
    inkongruent chatishtirish
    deyiladi. 
    Karam bilan turp (2p=18), yumshoq bug‘doy bilan bug‘doyiqni (2p=42), 
    ingichka tolali va o‘rta tolali g‘o‘zani (2p=52) chatishtirish kongruent, qattiq 
    bug‘doy bilan (2p=28) yumshoq bug‘doyni (2p=42), javdar (2p=18) bilan qattiq 
    bug‘doyni (2p=28) chatishtirishlar inkongruent chatishtirishlarga mansub. 

    Download 1,32 Mb.
    1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   106




    Download 1,32 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi namangan muhandislik-texnologiya instituti xusanova onarxon g‘aybullaevna

    Download 1,32 Mb.
    Pdf ko'rish