|
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat instituti
Pdf ko'rish
|
| bet | 164/251 | | Sana | 07.06.2024 | | Hajmi | 7,63 Mb. | | #261339 |
Bog'liq biologiya majmua3.
Allel bo’lmagan genlarning polimer ta’sirida belgilarning irsiylanishi.
Polimyeriya va uning xillari.
Allel bo’lmagan genlarning polimyeriya tipi dastlab
1909
-yili
shved genetigi
Nilson Ele
tomonidan aniqlangan. Polimyeriya irsiylamshning o‘ziga xos jihati
shundan iboratki, allel bo‘lmagan dominant genlarning o’zaro ta’siri bir yo‘nalishli bo’ladi. Allel
bo’lmagan genlarning polimyer irsiylanishi ikkiga:
kumulyativ
va
nokumulyativ
polimyeriya xiliga
ajraladi.
Kumulyativ polimyeriya
ko‘proq miqdor belgilarning irsiylanishida namoyon bo’ladi. G‘o‘za
o‘simligida tupdagi ko‘saklar soni, chigitining ogirligi, poyaning uzun-ligi polimyer irsiylanishga
misoldir. Polimyeriyada allel bo’lmagan genlar bir yo‘nalishda ta’sir ko‘rsatganligi uchun ularni bir xil
harflar bilan belgilanadi va ullarni allel bo‘lmagan genlar indeksida ko‘rsatiladi. Masalan, A
1
, A
2
…a
1
,
a
2
. Bu misolda A
1
va A
2
genlari bir-biriga allel bo‘lmagan genlardir.
Nilson Ele tajribalarida bug‘doy doni po‘stlog‘ining qizil rangi bitta, ikkita, uchta allel bo’lmagan
genlar ta’sirida rivojlanishi ma’lum bo’lgan.
Agar bitta dominant gen bug’doy doni po‘stlog‘iga ta’sir ko‘rsatsa F
1
da 3:1, ikkita dominant
allel bo‘lmagan gen ta’sir etsa 15:1, uchta dominant allel bo‘lmagan gen ta’sir etsa 63:1 nisbatda qizil
donli va oq donli formalar kuzatiladi. Bug‘doy doni po‘stlog‘ining qizil rangi 2 ta allel bo‘lmagan
dominant genlarga bog‘liq deb faraz qilsak, u holda qizil donli bug‘doy bilan oq donli bug‘doy
chatishtirilganda quyidagi natija olinadi.
qizil
oq
P
A
|
| |
