hayvonlar suv muhitiga ham tarqalgan va oqibatda kurakoyoqlilar, kitsimonlar rivojlangan.
Quruqlikdagi yirtqich formalardan dastlabki tuyoqli hayvonlar vujudga kelgan. Tuyoqlilar o'z
navbatida juft tuyoqlilar, toq tuyoqlilar va hartumlilarning kelib chiqishi uchun asos bo'lgan. Bularning
hammasi sutemizuvchilarning tuzilishi va hayot faoliyati sudralib yuruvchilarga nisbatan yuqori
pog'onaga ko'tarilishiga sabab bo'lgan. Keng tarqalgan tropik, subtropik o'rmonlar uchlamchi davr
oxiriga kelib, yo'qola boshlagan. Vengriyadan to Mongoliyagacha bo'lgan tyerritoriyadagi tropik
o'rmonlar yo'qolib, cho'l zonasi bilan almashingan. Bu davrning ikkinchi yarmida yopiq urug'li
o'simliklarning bir pallalilar sinflga kiruvchi ko'kat o'simliklari nihoyatda ko'payib, yashash uchun
kurash va tabiiy tanlanishda daraxtsimon formalarni asta-sekin siqib chiqargan. Bundan taxminan 40
million yil ilgari hasharotxo'r hayvonlardan dastlabki primatlar rivojlangan.
Uchlamchi davr oxiriga kelib, hozirgi o'simlik, hayvonlar oilalari rivojlangan. Uchlamchi
davrda keng tarqalgan yopiq urug'li o'simliklar, hasharotlar, qushlar va sutemizuvchilar birgalikda
ko'pgina biotsenozlar hosil qilgan. Odatda, hasha-rotlarning ba’zilari o‘simliklardagi nektar va chang,
ikkinchilari barg, uchinchilari o‘simlik shiralari hisobiga hayot kechirgan. Bunday hasharotlar, o ‘z
navbatida, yirtqich hasharotlarga yem bo’lgan. Qushlarning bir qismi (donxo'r qushlar) yopiq urugii
o‘simliklar bilan, boshqalari hasharotlar bilan oziqlangan. Lekin har ikkala guruhi yirtqich qushlar
uchun g‘anim bo’lgan. Kaynozoy erasida yashagan hayvonlar, o ‘simliklar o‘rtasida mana shunday
usuldagi murakkab munosabatlar vujudga kelgan va ular biotsenozning asosini tashkil etgan.
