287
SMM qiymatiga davlat tomonidan o’rnatiladigan egri soliqlar summasi kiradi. Egri
soliqlar korxona tomonidan o’rnatiladigan narxga qo’shimcha hisoblanadi. Bunday soliqlar
og’irligi iste’molchi zimmasiga tushib, natijada ular daromadining bir qismini yo’qotadi.
Hozirgi davrda qo’llanilayotgan milliy hisoblar tizimida
SMMdan egri soliqlar chiqarib
tashlanib, milliy daromad (MD) ko’rsatkichi aniqlanadi:
daromad
Milliy
soliq
egri
biznesga
SÌÌ
.
Shunday qilib, hozirgi hisoblar tizimida SMM miqdori bilan MD miqdori bir-
biridan farq qilib qolgan. Aslida mamlakat miqyosida ularning miqdori farq qilmasligi
lozim. Chunki milliy daromad sof milliy mahsulotning sotilgandan keyingi puldagi
ko’rinishidir. Shuning uchun ba’zi adabiyotlarda milliy daromadni sof mahsulotning
o’zgargan shakli deb ham yuritiladi. Bu holat milliy hisoblar tizimini yanada
takomillashtirishni taqozo etadi.
Amaliyotda ishlab chiqarilgan va foydalanilgan milliy daromad farqlanadi.
