|
O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti
Pdf ko'rish
|
| bet | 334/652 | | Sana | 11.07.2024 | | Hajmi | 8,58 Mb. | | #267370 |
Bog'liq IQTISODIYOT NAZARIYASI
16.2-jadval
Asosiy kapitalga investitsiyalar va ularning moliyalashtirish manbalari bo’yicha
tarkibi (foizda)
Ko’rsatkichla
r
Yillar
2000 2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Asosiy
kapitalga
investitsiyala
r, mln. so’m
744,
5
1320,
9
1442,
4
1867,
4
2473,
2
3012,
9
3838,
3
5479,
7
8483,
7
Jami
100
100
100
100
100
100
100
100
100
Davlat
budjeti
29,2 21,5
25,0
17,7
14,9
12,8
10,7
9,0
9,0
Korxonalar
mablag’lari
27,1 31,0
40,0
41,8
43,2
48,5
48,3
47,6
44,1
Aholi
mablag’lari
12,0 10,3
12,0
11,1
12,4
11,8
11,7
11,3
9,8
Hukumat
tomonidan
kafolatlangan
xorijiy
investitsiyala
r
19,8 23,2
15,7
19,2
14,5
6,0
4,9
5,0
5,0
To’g’ridan-
to’g’ri xorijiy
investitsiyala
r
3,4
4,8
4,7
7,1
10,0
13,2
14,1
17,8
20,9
Bankning
markazlashga
n kreditlari
5,2
5,9
0,1
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
Tijorat
banklari
kreditlari
1,7
2,2
1,5
1,9
2,3
2,9
3,4
3,1
5,0
Nobudjet
fondlar
mablag’lari
1,2
0,5
0,3
0,4
2,4
4,7
6,9
6,1
6,3
Boshqa qarz
mablag’lari
0,4
0,6
0,7
0,8
0,3
0,2
0,0
0,0
0,0
Manba: O’zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo’mitasi ma’lumotlari.
Investitsiyalarga sarflar darajasini ikkita asosiy omil belgilab beradi:
1) investitsiya sarflaridan kutilayotgan foyda normasi;
322
2) foiz stavkasi.
Investitsiyalarga qilinadigan sarflarning harakatlantiruvchi motivi
foyda
hisoblanadi.
Tadbirkorlar ishlab chiqarish vositalarini qachonki ular foyda keltiradigan bo’lsa, sotib
oladilar.
Investitsiyalar darajasini belgilaydigan ikkinchi omil
foizning real stavkasi
hisoblanadi.
Foiz stavkasi – real asosiy kapitalni sotib olish uchun zarur bo’lgan,
bankdan olingan ssuda kapitaliga korxona to’lashi lozim bo’lgan pul miqdori.
Investitsiya darajasiga kutilayotgan sof foyda normasi va foiz stavkasidan tashqari
boshqa quyidagi omillar ham ta’sir ko’rsatadi:
1) mashina va uskunalarni xarid qilish, ishlatish va ularga xizmat ko’rsatish
xarajatlari;
2) tadbirkorlardan olinadigan soliq miqdori;
3) texnologik o’zgarishlar.
Shunga ham e’tibor qaratish lozimki, yalpi sarflar tarkibining investitsiya
sarflariga oid qismi
yalpi xususiy ichki investitsiyalar
deb yuritiladi. Shunga ko’ra
yalpi va sof investitsiyalarni ham bir-biridan farqlash zarur.
Yalpi investitsiyalar
joriy yil davomida iste’mol qilingan asosiy kapitalni
qoplashga mo’ljallangan (amortizatsiya) hamda iqtisodiyotdagi kapital hajmiga
har qanday sof qo’shimchalardan iborat barcha investitsion tovarlarni ishlab
chiqarishni o’z ichiga oladi.
Sof investitsiyalar
esa joriy yil davomida qo’shimcha
|
| |
