523
qilamiz, bu 1200 so’mga teng. Agar boshqa sharoitlar o’zgarmagani holda
mamlakatimizdagi tovarlarning narxi oshsa, dollarning so’mga nisbatan almashuv
kursi ham oshadi. Bunday bog’liqlikni quyidagi formula orqali ifodalash mumkin:
i
i
P
P
r
yoki
P
r
P
/
,
bu yerda: P – mamlakatimizdagi narxlar darajasi;
P
i
– xorijiy mamlakatdagi narxlar darajasi;
r – valyuta kursi yoki xorijiy valyutaning milliy valyutadagi narxi.
O’zbekiston Markaziy banki mavsumiy tebranishlarni kamaytirish va oltin-
valyuta zaxiralarini ko’paytirishni hisobga olgan holda o’zgaruvchan valyuta kursi
rejimini qo’llab kelmoqda. 2007 yilda Markaziy bankning valyuta siyosati milliy
valyuta almashuv kursi keskin tebranishlarining oldini olish, mamlakatda eksportni
rag’batlantirish va valyuta resurslaridan samarali foydalanishni ta’minlashga
yo’naltirildi. O’tgan yilda milliy valyutaning AQSH dollariga nisbatan nominal
devalvatsiyasi 4,0 foizni tashkil etdi, bu esa 2006 yilga nisbatan 1,1 foizli bandga
pastdir.
Milliy valyuta almashuv kursining maqsadli parametrlar doirasida bo’lishi va
uning devalvatsiya darajasining bosqichma-bosqich pasaytirib borilishi iste’mol
tovarlari narxlarini past darajada ushlab turish uchun qo’shimcha omil sifatida xizmat
qildi.
Shu bilan birga, iqtisodiyotning ustuvor sohalarini moliyalashtirish va tashqi
iqtisodiy omillarning ichki bozorga salbiy ta’sirini oldini olish maqsadida tashkil
etilgan O’zbekiston Respublikasi Tiklanish va taraqqiyot Jamg’armasiga 2007 yil
oxiriga kelib 1132 mln. dollardan ko’proq mablag’lar mujassamlashtirildi. Ushbu
mablag’lar iqtisodiyotda pul massasining asossiz o’sishini oldini olish orqali ichki
bozorda narxlar barqarorligini ta’minlashga xizmat qilmoqda
137
.
Agar O’zbekistonda muomaladagi pul massasining ko’payishi oqibatida, tovarlar
narxi ikki marta oshsa va barcha sharoitlar teng bo’lganda dollarning so’mga
ayirboshlash kursi ikki marta oshadi.
