|
Mustaqil ta’limimi to’g’ri tashkil etish usullari
|
| bet | 7/8 | | Sana | 29.05.2024 | | Hajmi | 67,33 Kb. | | #256364 |
Bog'liq Ta’lim menejment kafedrasi-fayllar.org2.2. . Mustaqil ta’limimi to’g’ri tashkil etish usullari
Ta’lim sohasidagi har bir o‘zgarish o‘z samarasini berishi shubhasiz
jamiyatimizning rivojlanishi. Mamlakatning intellektual salohiyatini oshirish masalasi ko‘rib chiqilmoqda talablarga javob bera oladigan yetuk, raqobatbardosh kadrlar tayyorlashda muhim omil bo‘lmoqda davlat ta'lim standarti talablari. Har qanday mavzuda mustaqil bilim olishga intilish soha ta’lim muassasasidagi o‘quvchilar faoliyatining eng o‘ziga xos xususiyati, asosidir mustaqil o'rganish va bilim olish. Mustaqil bilim olish va nazorat qilish ta’lim tizimi mustaqil ta’limning asosiy omillaridan biridir. Mustaqil bo'lishda ta'lim, birinchi navbatda o'quvchilarda mustaqil ishlashga bo'lgan ehtiyojni shakllantirish, erkin, ijodiy faoliyat va eng muhimi, mustaqil fikrlash. Oliy ta'lim tizimini rivojlantirish konsepsiyasining 3-bobi
O‘zbekiston Respublikasining 2030-yilgacha “Strategik maqsadlari va rivojlantirishning ustuvor yo‘nalishlari.Oliy ta’lim tizimining “Oliy ta’lim ko‘lamini kengaytirish, takomillashtirish” deb nomlangan oliy ma’lumotli mutaxassislar tayyorlash sifati” Mustaqil mutaxassislar ulushini oshirish. o‘quv soatlari, talabalarning mustaqil bilim olishi, tanqidiy va ijodiy fikrlash, tizimli tahlil qilish,
tadbirkorlik ko'nikmalarini shakllantirish, usullar va texnologiyalarni joriy etishga qaratilgan ta'lim jarayonida kompetentsiyalarni mustahkamlash, o'quv jarayonini maqsadga yo'naltirish amaliy ko‘nikmalarni shakllantirish, bu borada xalqaro tarbiya «ilg‘orlarini keng joriy etish standartlarga asoslangan pedagogik texnologiyalar, o‘quv dasturlari va o‘quv materiallari” o'quvchilarning mustaqil bilim olishi, mustaqil ishlash ko'nikmalarini doimiy ravishda takomillashtirish,
mutaxassislar uchun zarur bo'lgan malaka, ijodkorlikni rivojlantirishga alohida e'tibor qaratiladi, tadqiqot, mantiqiy fikrlash.
Talabaning mustaqil ishi ma'lum bir qismini o'zlashtirishga qaratilgan tizimli faoliyatdir tomonidan ma'lum bir fan bo'yicha o'quv rejasida ko'rsatilgan bilim, ko'nikma va malakalar talaba auditoriyadan tashqari fan o‘qituvchisining maslahat va tavsiyalari asosida va auditoriya.
“Hozirgi davr talabiga ko‘ra, o‘quv jarayoni nafaqat talabalarga bilim berish, ularning fikrlash qobiliyatini rivojlantirish, foydalanish uchun o'quv ko'nikmalarini shakllantirish egallagan bilimlar, balki mustaqil bilim izlashga yordam berishdan iborat o‘zlashtirish shakllari, usullari va vositalarini o‘rgatish»
“O‘quvchilarning mustaqil bilimlarini oshirish, oqimdan zarur bo‘lgan narsalarni ajratib olish axborot va ma'lumotlarni qayta ishlash va tahlil qilish qobiliyatini shakllantirish asosiylaridan biri hisoblanadi sifatli kadrlar tayyorlash jarayonining yo'nalishlari
“Ta’limning boshlang‘ich bosqichida talabaning mustaqil ishini tashkil etish o‘zaro bog‘liq bir qator vazifalar bilan. Ayniqsa, birinchi kurs talabalari turlicha bo‘lishga ko‘nikishlari qiyin oliy ta'lim talablari. Chunki ular mustaqilligini qanday tashkil qilishni deyarli bilishmaydi ta’lim jarayonidagi faoliyat”
“Ular uchun ma’lumotni qaysi manbadan topish va qanday qilib umumlashtirish katta muammo
o'z fikrini aniq va ravshan ifodalash, vaqtini to'g'ri taqsimlash, shuningdek, to'g'ri
ularning aqliy va jismoniy imkoniyatlarini baholash. . Asosiysi, ular ruhiy jihatdan tayyor emas
mustaqil ta’lim uchun” [3, 6].
Shunday ekan, har bir professor-o‘qituvchi birinchi navbatda talabada o‘ziga bo‘lgan ishonchni uyg‘otishi kerak qobiliyat va aqliy qobiliyatlar, sabr-toqat va bosqichma-bosqich ularni to'g'ri tashkil etishga o'rgatadi mustaqil ta'lim. . ni hisobga olgan holda ularning tashabbuskorligi va rolini oshirish zarur o‘quvchilarning mustaqil ravishda egallagan bilim va ko‘nikmalari murakkablashib borishi va kursdan kursga kengaytirildi. Keyin mustaqil ta'limni boshlagan talaba mumkin nafaqat o`qituvchi topshirgan ishni bajarish, balki mustaqil ravishda tanlash va o`zlashtirish uning ehtiyojlari, qiziqishlari va qobiliyatiga qarab zarur deb hisoblagan qo'shimcha bilimlar. Mustaqil ta'lim quyidagi shakllarda tashkil etiladi:
1. Me'yoriy-huquqiy hujjatlar yordamida fanlarni mustaqil o'zlashtirish va o'quv
adabiyot;
2. Mavzular bo'yicha konspektlar tayyorlash;
3. Seminar va amaliy mashg'ulotlarga tayyorgarlik ko'rish;
4. Ilmiy maqola va tezislar tayyorlash;
5. Fanning dolzarb muammolarini qamrab oluvchi loyihalarni tayyorlash;
6. Nazariy bilimlarni amaliyotda qo‘llash;
6. Amalda mavjud muammolarning yechimini topish;
7. O‘rganilayotgan mavzu bo‘yicha asosiy ilmiy adabiyotlarga izohlar yozish va hokazo.
Talabaning mustaqil ishi ushbu Nizomda ko‘rsatilgan o‘quv soatining ajralmas qismi hisoblanadi
muayyan fanni o‘zlashtirish bo‘yicha o‘quv dasturi va u uslubiy ma’lumotlar bilan ta’minlangan resurslar.
Universitetda mustaqil ta'lim referat shaklida amalga oshirilishi mumkin, shunga qarab uy vazifasi, taqdimot, turli holatlar, topshiriqlar va shunga o'xshash boshqa shakllar har bir mavzuning o'ziga xos xususiyatlari.
Mavzuga qarab talabalarga mustaqil ravishda boshqa shakldagi topshiriqlar berilishi mumkin ish. Talabalarga qanday topshiriqlar berilishi kafedra tomonidan belgilanadi.
Topshiriqlar puxta ishlab chiqilgan va aniq maqsadga qaratilgan bo'lib, ularni mustahkamlashga xizmat qilishi kerak. o‘quvchilarning sinfda o‘qitish jarayonida olgan bilimlarini chuqurlashtirish, kengaytirish va to‘ldirish.
O'quv rejasida talabalarning mustaqil ishi uchun ajratilgan vaqtga muvofiq; tegishli tartibda mustaqil ishning tashkiliy shakllari, topshiriq variantlari ishlab chiqiladi har bir fan bo‘yicha kafedralar va fakultet o‘quv-uslubiy kengashi tomonidan tasdiqlanadi.
Har bir fan bo‘yicha talabalar bajarishi uchun ko‘rsatmalar va tavsiyalar ishlab chiqiladi mustaqil ish olib boriladi va ular mavzu bo‘yicha birinchi mashg‘ulotda tarqatma material sifatida talabalarga yetkaziladi.
Mustaqil ta'limning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
b) Ijodiy faoliyatga qiziqishni shakllantirish;
v) Ta’lim usullarini egallash;
v) Tushunish va fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirish;
d) Mustaqil xulosalar chiqarish malakalarini shakllantirishni o'z ichiga oladi.
Talabalarning mustaqil ta'limini samarali tashkil etish uchun:
a) Talabalar mustaqil ishining barcha shakllarini tashkil etishga tizimli yondashish;
b) Talabalar mustaqil ishlarining barcha bosqichlarini (turlarini) muvofiqlashtirish va birlashtirish;
v) Talabalarning mustaqil ishlari sifati ustidan qat'iy nazorat o'rnatish;
c) talabalar faoliyatini tashkil etish va nazorat qilish mexanizmini yaratish va takomillashtirish maqsadga muvofiqdir. mustaqil ish.
– Bugungi kunda respublikamizdagi oliy ta’lim muassasalarida kredit-modul tizimi bo‘yicha ish olib borilmoqda.
Kredit-modul tizimi ta'limni tashkil etish jarayoni bo'lib, baholash modeli hisoblanadi ta'limning modul texnologiyalari to'plami va kredit o'lchovi asosida. Uni bir butun sifatida amalga oshirish murakkab va tizimli jarayondir. Kredit moduli printsipida ikkita asosiy masala berilgan ahamiyati: talabalarning mustaqil ishini ta'minlash; asosida talabalar bilimini baholash reyting"
Shuning uchun kredit-modul tizimi nafaqat innovatsion ta'limga asoslangan
ta'lim texnologiyalari, balki o'quvchilarni mustaqil bilim olishga, yangilikka ega bo'lishga o'rgatish
ta’limga munosabat, zarur va chuqur nazariy bilimlarni egallash va shakllantirish
mehnat bozori talabiga asoslangan amaliy ko'nikmalar. Muxtasar qilib aytganda, ushbu tizim quyidagilarga qaratilgan
talabaning kasbiy rivojlanishi va etukligi. ta'minlashga qaratilgan, deyish mumkin
insonni butun umri davomida bilimli qilib tarbiyalash va bunga javob beradigan inson kapitalini shakllantirish
mehnat bozori va zamonaviy talablar. Kredit-modul tizimini joriy etish an
o'qituvchi va talaba o'rtasidagi hamkorlikning muhim omili.
Modulli ta’limda pedagog o‘quvchining faoliyatini tashkil qiladi, boshqaradi, maslahat beradi va tekshiradi o'quv jarayoni. va talaba yo'naltirilgan ob'ekt tomon mustaqil ravishda harakat qiladi. Eng buyuk o‘quvchilarning mustaqil bilim olishiga e’tibor qaratiladi. Tashkiliy qobiliyatlarni rivojlantirish talabalarning oliy ta’lim muassasalarining mustaqil ta’lim olish jarayonida asosiylaridan biri hisoblanadi masalalar
Yuqorida qayd etilgan fikrlardan kelib chiqib aytish mumkinki, barpo etish zarur
oliy ta’lim muassasalarida mustaqil ta’lim jarayonini amalga oshirishda tizimli ish olib boorish muassasalar, talabalarni mustaqil ishlashga, ijodiy va ijtimoiy faollikka o'rgatish, o'z ijtimoiy-siyosiy hayotda mustaqil o‘rin tutish, istiqbolli vazifalarni qo‘yish va muammolarni hal etish. bo'ladi qobiliyatiga ega kadrlarning yangi avlodini shakllantirishga asos bo‘lsin. Yuqori sifatli mustaqil ish jarayonida o`qituvchi va talaba o`rtasidagi muloqot, rol va talabalarning mustaqil ishi jarayonida o`qituvchining ahamiyati, boshqaruvi funktsiyalari, axborot va kommunikatsiyalardan foydalangan holda talabalarning mustaqil ishining zamonaviy shakllari texnologiyalar, mobil texnologiyalar - pedagogik muammo sifatida.
|
| |
