O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

249 
Bozor vaziyati va uning istiqbollari bo’limida taqdim qilingan 
axborot asosida bozor, tovar, raqobatchilar va tovarlarni tarqatish tahlil 
qilinadi. Korxona imkoniyatlari va xavf-xatarlarini tahlil qilishdan maqsad 
tovarga ta’sir ko’rsatishi mumkin bo’lgan asosiy xavflar va imkoniyatlarni 
tasvirlashdir. Moliyaviy va marketing maqsad va vazifalari bo’limida 
mazkur tovar bo’yicha korxonaning vazifalari ifodalanadi. Shu jumladan, 
sotilishlar hajmi, bozor ulushi, sof foyda, narxlar darajasi ko’rsatkichlari, 
shuningdek, shu vazifalarni bajarish vaqtida korxona duch kelishi mumkin 
bo’lgan muammolar ham yoritiladi.
16.1-jadval 
Marketing rejasi va uning tarkibiy qismlari 
Bo’limlar 
Mazmuni 
Kirish 
Reja bo’limlaridan qisqacha xulosalar 
1. Bozor vaziyati va 
uning istiqbollari 
Marketing muhiti, iste’molchilar, raqobatchilar va 
ularning tovarlari, sotish kanallari to’g’risidagi 
ma’lumotlar tahlili 
2. 
Korxona 
imkoniyatlarining tahlili 
Qulay omillar va xavf-xatarni baholash 
3. 
Moliyaviy 
va 
marketing maqsad va 
vazifalar 
Sof foyda, sotilishlar hajmi, bozor ulushi, narxlar 
darajasi, reklama bilan qamrab olish va hokazo 
ko’rsatkichlar 
4. 
Marketing 
strategiyasi 
Muammolar, ularni yechishning yo’llari va variantlari 
5. Harakatlar dasturi 
Nima qilish kerak? Qachon? Kim shu uchun javob 
beradi? Natija qanday bo’lishi kerak? Buning qiymati 
qancha bo’ladi? degan savollarga javob 
6. Byudjetlar 
Natijalar va xarajatlarni taqqoslash 
7. 
Nazorat 
va 
tartiblashtirish 
Ta’sirchanlikning tahlili va rejadagi harakatlarni 
o’zgartirish bo’yicha tadbirlar 
Marketing strategiyasi rejalashtirilgan maqsadlarga erishish uchun 
foydalanadigan umumiy marketing yondashuvidan iborat. Harakatlar 
dasturlari nima, kim tomondan va qachon amalga oshirilishini va buning 
qiymati qancha bo’lishini belgilaydi. Byudjetlar — bu kutiladigan xarajat 
va daromadlar. Ular mazkur rejaning bajarilish natijalarini oldindan 
moliyaviy baholashga imkon beradi va, nihoyat, nazorat va tartiblashtirish 
rejaning bajarilishi qanday nazorat qilinishi va rejadagi xatti-harakatlar 
o’zgartirish bo’yicha tadbirlar qanday amalga oshirilishini ko’rsatadi. 

250 
Rejani amalga oshirish uchun javobgarlik marketing xizmatiga 
yuklatiladi. Bunda marketing rejasini amalga oshirish uchun zarur bo’lgan 
asosiy tadbirlar va vaziflarni belgilab beradigan harakatlar dasturi, 
shuningdek, rejalashtirish, axborot olish, byudjetni tuzish, mehnatga haq 
to’lash, 
rag’batlantirish 
bilan 
bog’liq 
bo’lgan 
jarayonlar 
muvofiqlashtiriladigan qarorlar va rag’batlashlarni qabul qilish tizimi eng 
muhim bo’lib hisoblanadi. 

Download 2,17 Mb.