333
Investitsiyaga talab funksiyasi berilgan loyiha investorlar tomonidan
kapital mablagʻ qoʻyishi mumkin boʻlgan
maksimal foiz stavkasini
ifodalaydi. Yuqori foiz stavkasida yuqori foyda berishi mumkin boʻlgan
loyihalar amalga oshiriladi. Foiz stavkasi kamayganda kapital mablagʻ
qoʻyish masshtabi kengayadi, ya’ni kam foyda beradigan loyihalar ham
mablagʻ bilan ta’minlanadi.
Inflyatsiyaning ta’siri. Inflyatsiya yoki narxlarning umumiy
darajasining oʻsishi joriy va kelajakda olinadigan mablagʻlar
nisbatini
oʻzgartiradi. Shuning uchun ham inflyatsiya darajasi loyihalarni
baholashda e’tiborga olinishi zarur.
Agar barcha tovarlarga, xizmatlarga va ishlab chiqarish resurslariga
(ish haqiga ham) boʻlgan narxlarning darajasi oʻsganda, ular oʻrtasidagi
nisbat oʻzgarmasa, bunday oʻzgarishga
balanslashgan inflyatsiya
deyiladi. Bunday holda, ya’ni narxlarning oʻsish sur’ati bir xil boʻlganda
loyihani tahlil qilishda inflyatsiyani hisobga olmasa ham boʻladi.
Nominal narxlardan, nominal foiz stavkasidan foydalanib daromadlar va
xarajatlarni hisoblab, ularni solishtirish mumkin.
Foyda va xarajatlarni
belgilangan (solishtirma) narxlarda ham hisoblash mumkin,
lekin
bunday holda real foiz stavkasidan foydalanish kerak boʻladi.
Agar har bir tovar, xizmat va resurs oʻzining narx oʻsish sur’atiga
ega boʻlsa, inflyatsiya balanslashmagan boʻladi. Balanslashmagan
inflyatsiya loyiha boʻyicha hisob-kitoblarni murakkablashtirib yuboradi.
