85
Siz albomingizni sotish uchun past narxda uni taklif qilasiz, misol
uchun 10 $. Chunki barcha toʻrt xaridorlaringiz toʻlashga tayyor, narx
esa tez koʻtariladi. Kimoshdi savdosi Jon 80 $ (yoki bir oz koʻproq)
taklif qilgan vaqtda toʻxtaydi.
Bu nuqtada, Paul, Jorj va Ringo boshqa
hech qanday
taklif qilishni istashmaydi, chunki ular 80$ dan koʻproq
taklif qilishni istashmaydi. Jon sizga 80$ toʻlaydi va albomni oladi.
Shuni ta’kidlash kerakki, albom yuqori qadrlaydigan xaridorga ketdi.
Jon Elvis Presleynining albomini sotib olishdan nima foyda oldi?
Bu oʻrinda Jon uni haqiqiy savdo orqali topdi: u albom uchun 100$
toʻlashga tayyor, lekin u buning uchun atigi 80$ toʻladi. Jon 20$
isteʼmolchi ortiqchaligiga ega boʻldi. Isteʼmolchi ortiqchaligi bu
xaridorning toʻlashga tayyorligidan aslida buning uchun toʻlagan
miqdorini ayirishdan qolgan miqdorga aytiladi.
Isteʼmolchi ortiqchaligi xaridorlarning
bozor jarayonida olgan
foydasiga qarab oʻlchanadi. Bu misolda,
Jon kimoshdi savdosida
ishtiroki natijasida 20$ foyda oldi, chunki u 100$ ga baholangan tovar
uchun atigi 80$ toʻladi. Pol, Jorj va Ringolar isteʼmolchi ortiqchaligiga
ega boʻlishmadi, chunki kimoshdi savdoda ishtirok etib albomga egalik
qilmasdan va hech narsa toʻlamasdan ketishdi.
Endi biroz boshqacha misolni koʻrib chiqamiz.
Siz ikkita bir xil
Elvis Presleyning albomini sotmoqchisiz deylik. Yana kimoshdi
savdosida toʻrt xaridor mavjud.
Hammasi oddiy, biz albomlarning
ikkalasini bir xil narxda va turli xaridorlarga sotishni rejalashtirganmiz.
Bu jarayon ikkita xaridor qolgunicha davom etadi.
Kimoshdi savdosi
Jon va Paul 70$ (yoki bir oz yuqori) taklif qilgan vaqtda toʻxtaydi. Jon
va Paul, ikkovlari albomni bu narxda sotib olishga rozi va Jorj hamda
Ringo bundan yuqori narx taklif qilmoqchi emas.
Jon va Paulning har
biri isteʼmolchi ortiqchaligiga ega boʻlishdi, uni toʻlashga tayyorligi
ayiruv toʻlangan narxiga teng. Jonning isteʼmolchi ortiqchaligi 30$
boʻladi, Paulniki esa 10$. Jonning isteʼmolchi
ortiqchaligi avvalgisiga
86
nisbatan yuqoridir u oʻsha albomni oladi,
lekin buning uchun kam haq
toʻlaydi, umumiy isteʼmolchi ortiqchaligi 40$.
