87
Chunki talab egri chizigʻi xaridorlarning toʻlashga tayyorligiga
ta’sir koʻrsatadi va biz uni isteʼmolchi ortiqchaligini oʻlchashda ham
qoʻllashimiz mumkin. 2-rasmda bizning ikkita misol orqali iste’molchi
ortiqchaligini hisoblashda talab egri chizigʻidan foydalanadi. (a)
chizmada narx 80$ (va undan baland), talab miqdori 1. Eʼtibor bering,
narx va talab egri chizigʻi oʻrtasidagi farq 20$ga teng.
Bu miqdor biz
avval hisoblaganimizdek, 1ta albom sotilgandagi aniq isteʼmolchi
ortiqchaligi demakdir. 2-rasmning (b) chizmasi narx 70$ (va undan
baland), boʻlgandagi isteʼmolchi ortiqchaligini koʻrsatadi.
Bu holatda,
narx va talab egri chizigʻi ikkita burchakning yigʻindisiga teng. Jonning
bu narxdagi isteʼmolchi ortiqchaligi 30$ va Paulniki 10$ ga teng. Bu
maydon 40$ tashkil etadi.
Yana bir bor takrorlaymizki, bu biz yuqorida hisoblagandek
isteʼmol darajasidir. Bu misoldan talab darajasiga
aloqador quyidagi
xulosa kelib chiqadi: quyi talab egri chizigʻi va yuqori narx bozordagi
isteʼmolchi ortiqchaligini keltirib chiqaradi. Bu haqiqat,
chunki talab
egri chizigʻining yuqoriligi isteʼmolchilarning tovar uchun toʻlaydigan
Rasm
Quyida1 jadvaldagi xaridor uchun talab roʻyxati koʻrsatilgan. Grafikka muvofiq talab egri
chizigʻini koʻrsatadi. Talab egri chizigʻining balandligi xaridorlarning sotib olishga
tayyorligini koʻrsatadi.
