81
bilan bogʻliq davlatning iqtisodiy siyosatining samarasiz ekanligini
koʻrsatadi. Bu yerda ishlab chiqaruvchilar tomonidan yoʻqotilgan
ortiqchalikning iste’molchilar yutib olgan ortiqchalikdan katta ekanligini
koʻrish mumkin.
5.4-chizma.
Narx muvozanat narxidan yuqori belgilangandagi ishlab
chiqaruvchilar va iste’molchilarning yoʻqotishlari
Cxizmadan koʻrish mumkinki ishlab chiqaruvchilar
narx oshganda
e
Q
nisbatan koʻproq
1
Q
mahsulotni ishlab chiqarishga harakat qiladi.
Iste’molchilar kamroq (
e
Q
oʻrniga
2
Q
miqdorda) mahsulot sotib olishga
harakat qiladi.
Agar biz ishlab chiqaruvchilar bozorda
qancha mahsulot sotilsa,
shuncha mahsulot ishlab chiqaradi,
deb faraz qilsak, bozorga ishlab
chiqarilgan mahsulot miqdori
2
Q
ga teng boʻladi va bu yerda ham ishlab
chiqaruvchilar va iste’molchilar ortiqchaligi yoʻqotiladi.
Bu yerda A
toʻrtburchakning yuzi ishlab chiqaruvchilarning olgan qoʻshimcha
ortiqchaligini ifodalaydi. Lekin, minimal (
min
P
) narxda mahsulotni hajmi
e
Q
miqdordan
2
Q
ga
qisqargani
uchun
ishlab
chiqaruvchi
ortiqchaligining bir qismi yoʻqotiladi. Natijada ishlab chiqaruvchi
ortiqchaligining oʻzgargan qismi quyidagiga teng:
C
A
и/ч.
.
(4)
Iste’molchilar minimal (
min
P
) narxda
har bir mahsulot uchun
muvozanat narxdan yuqori narx toʻlaydi va natijada ularning iste’mol
