Informatika fanini o„qitish tamoyillari

Download 2,24 Mb. Pdf ko'rish
bet	31/104
Sana	14.12.2023
Hajmi	2,24 Mb.
	#118227

1 ... 27 28 29 30 31 32 33 34 ... 104

Bog'liq
Informatika fanini uqitish metodikasi

Ilmiylik tamoyili kompyuterli ta‟limda o„z aksini topishi shart

3.2. Informatika fanini o„qitish tamoyillari
Kompyuterlarni ta‘lim jarayonida qo‗llashning o‗zi ta‘lim jarayoni
samaradorligini
oshirish
uchun
kafolat
bo‗la
olmaydi.
Kompyuterda
modellashtirilgan g‗oya mukammal bo‗lib, ularni tashkil etish vositalari, shakllari bir-
biri bilan o‗zaro uyg‗unlashgan sharoitdagina ko‗zlangan pedagogik samaradorlikka
erishish mumkin.
Kompyuterlarni o‗quvchilarning ortiqcha toliqishisiz, samarali qo‗llash
shartlaridan biri ta‘limni kompyuterlashtirishning barcha bosqichlarida o‗quv
materialini tanlash, unga pedagogik ishlov berishdan tortib o‗quvchi va o‗qituvchi
faoliyati mazmunini loyihalash, ta‘limning akt, bo‗g‗in, bosqich, davr shaklidagi
harakatini rejalashtirishgacha bo‗lgan hodisalarning psixologik, pedagogik, uslubiy
talablar asosida qurilishi. Bunday talablarni belgilamasdan, kompyuterli ta‘lim
tamoyillarini asoslamasdan ta‘limni kompyuterlashtirish, uning samaradorligi
xususida fikr yuritish qiyin.
«Tamoyil umumdidaktik kategoriya bo‗lib, ular ta‘limning barcha turlari
(individual, guruh, umumsinf), darajalari (boshlang‗ich, o‗rta, kasbiy, oliy),
subyektlari (o‗qituvchi, o‗quvchilar jamoasi), o‗quv-tarbiya jarayonining hamma
komponentlari (ta‘limning maqsadi, vazifasi, vositasi, mazmuni, uslublari, tashkiliy
shakllari, natijalari)ga daxldor umumiy qoidalardir».
Kompyuterli ta‘limda umumiy didaktik tamoyillarni amalga oshirish
muammolarini V.T. Jitomirskiy, V. Monaxov, V. Novichkov, I. Robert kabi qator
olimlar tadqiq qilishgan
24
.
Darsga qo‗yiladigan asosiy talablardan biri ilmiylikdir. «Didaktikaning ilmiylik
tamoyili ta‘lim jarayonida o‗quvchilarning ilmiy-ishonchli, zamon fani taraqqiyoti
darajasiga javob beradigan bilimlarni egallashlarini talab qiladi».
Ilmiylik tamoyili kompyuterli ta‟limda o„z aksini topishi shart. Bu
talabning amalga oshishi o‗quvchilarni ilmiy dunyoqarashning poydevori
hisoblanuvchi nazariy bilimlar tizimi bilan qurollantiradi, ularning bilishga bo‗lgan
qiziqishlarini o‗stiradi.
Ta‘limning tizimliligi – bayon qilinayotgan o‗quv materialining fan ichki
mantiqi va o‗quvchilarning yosh hamda psixologik xususiyatlariga to‗g‗ri kelishi
lozim bo‗lgan didaktik tamoyil. Tizimlilik tamoyiliga amal qilgan holda tashkil
etilgan ta‘limda esa o‗quv materiali tarkibidagi tushunchalar va ular orasidagi
bog‗lanishlar o‗quvchilar tomonidan mantiqan bog‗liq holda o‗zlashtirilishiga
24
www.http.edu.uz

41
erishiladi. Bu tizimlilik va ketma-ketlik tamoyili kompyuterli ta‟limda bajarilishi
shart bo‗lgan didaktik tamoyillardan biri ekanligini ko‗rsatadi.
Darsda bir o‗quv elementining bir necha xususiyatlari o‗rganiladigan bo‗lsa, bu
xususiyatlar o‗zlashtirish uchun qulay ketma-ketlikda joylashtirilishi va birinchi
xususiyat ikkinchisi bilan, ikkinchi xususiyat uchinchisi bilan va hokazo tartibda
mazmunan bog‗langan (sistemalashtirilgan) bo‗lishi lozim. Hozirgi paytda
ko‗rgazmalilik tamoyilining ko‗lami ancha kengaydi.
Nutqni ko‗rgazma qurol, darslik, harakatchan didaktik materiallar, texnik
vositalar bilan uyg‗unlashtirish ko‗rgazmalilik tamoyilini amalga oshirishning asosiy
uslubiga aylanmoqda». Darhaqiqat, kompyuter matndan tashqari turli jadval, sxema,
diagramma, rasmlarni yuzlab ranglarda tasvirlash, turli o‗lchamlarda o‗zgartirish,
ixtiyoriy tartibda harakatlantirish imkoniyatiga ega. Bunday imkoniyatlar o‗quv
materialining o‗quvchilar tomonidan oson o‗zlashtirilishiga yordamlashadi. Shu bois

Download 2,24 Mb.

1 ... 27 28 29 30 31 32 33 34 ... 104

Download 2,24 Mb.

Pdf ko'rish