O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta`lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

92 
9. Iqtisodiy sistemologiyada iyerarxiyalik tamoyili.
10. Marketing axborotlar tizimining xususiyatlari nimada ? 
11. Marketing axborotlar tizimining asosiy afzalliklari qanday? 
12. Marketing axborotlar tizimining asosiy ko‗rsatkichlarini sanab bering? 
13. Prognozlashtirish axborotlarining qanday turlari mavjud? 
14. Boshlang‗ich axborotni qayta ishlash va natijalarni ishlatishda qanday 
muammolar mavjud? 
15. Funksional belgi bo‗yicha axborotlar qanday tasniflanadi? 
16. Axborotlarni agregatlashning maqsadi nima? 
17. Axborotlarni agregatlashda qanday muammolar paydo bo‗ladi? 
18. Zararlarni minimallashtirishda qanday agregat qoidalaridan foydalaniladi? 
 

93 
8-bob. IQTISODIY TIZIMNI TADQIQ QILISH USULLARI VA 
KO„RSATKICHLARI 
8.1. Iqtisodiy tizimlarni tahlil qilishda modellashtirishning ahamiyati 
Bozor iqtisodiyoti sharoitida iqtisodiy jarayonlarni modellashtirish o‗ziga xos 
xususiyatlarga еga. Chunki, birinchidan, bozor tavakkalchilik va noaniqlik 
еlementlariga еga; ikkinchidan, resurslarning chegaralanganligi; uchinchidan, ishlab 
chiqaruvchilar va iste‘molchilar o‗rtasida raqobatning mavjudligi; to‗rtinchidan, 
iqtisodiy ko‗rsatkichlarni istiqboldagi holatini oldindan ko‗ra bilish va boshqalar. 
Iqtisodiy jarayonlar turli xil va bir-biridan aniq bir belgilari bilan farqlanadi.
Kuzatilayotgan obyektlarni chuqur va har tomonlama o‗rganish maqsadida 
tabiatda va jamiyatda ro‗y beradigan jarayonlarning modellari yaratiladi. Buning 
uchun obyektlar hamda ularni xossalari kuzatiladi va ular to‗g‗risida dastlabki 
tushunchalar hosil bo‗ladi. Bu tushunchalar oddiy so‗zlashuv tilida, turli rasmlar, 
sxemalar, belgilar, grafiklar orqali ifodalanishi mumkin. Ushbu tushunchalar model 
deb aytiladi.

Download 2,88 Mb.