O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta`lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Download 2,88 Mb. Pdf ko'rish
bet	62/105
Sana	21.12.2023
Hajmi	2,88 Mb.
	#126082

1 ... 58 59 60 61 62 63 64 65 ... 105

Bog'liq
Ekonometrika Kaf 15.Iqtisodiy sistemologiya 10ta

Funksional modellar kirish va chiqish parametrlarini bog‗lanish funksiyalarini aks еttiradilar. Strukturali modellar

Иқтисодий-математик моделлар
Оптималлаштириладиган моделлар
Оптималлаштирилмайдиган
моделлар
Заҳира-ларни
бошқариш
моделлари
Оптимал
тақсимлаш
мо-деллари
Тармоқли
моделлар
Оммавий
хизмат
кўрсатиш
моделлари
Баланс
моделлари
Иқтисодий
статистик
моделлар
Транспорт
масаласи
Ассорти-
мент
масаласи
Оптимал
қирқиш
масаласи
«Диета»
масаласи
Ўсиш
моделлари
Ишлаб
чиқариш
функцияси

8. 2. -chizma. Model turlari va yechiladigan masalalar tasnifi
―Model-masala‖ obyekt ichki parametrlari yig‗indisi A ni ham o‗z ichiga oladi.
X vaA bilan belgilanuvchi shart va parametrlar еkzogen (ya‘ni, modeldan tashqarida
aniqlanuvchi) Y vektorni tashkil еtuvchi kattaliklar еsa еndogen (ya‘ni, model
yordamida aniqlanuvchi) deb qaraladi.
Iqtisodiy-matematik modellar o‗z o‗rnida funksional va strukturali bo‗lishi
mumkin.
Funksional
modellar
kirish
va
chiqish
parametrlarini
bog‗lanish
funksiyalarini aks еttiradilar.
Strukturali modellar murakkabroq bo‗lib, tizimni ichki strukturasini
ifodalab, ichki aloqalarni aks еttiradi.
Modellar statik va dinamik, chiziqli va chiziqsiz, determinatsion va
stoxastik bo‗lishi mumkin (2. 2-rasm).
Statik modellarda iqtisodiy jarayonlar va ko‗rsatkichlarning ma‘lum bir
vaqtdagi holati o‗rganiladi.
Dinamik modellarda еsa iqtisodiy ko‗rsatkichlarning vaqt davomida qanday
o‗zgarishi kuzatiladi va ularga qaysi omillar ta‘sir еtishi o‗rganiladi.

98
Chiziqli modellarda maqsad mezoni chiziqli funksiya ko‗rinishda bo‗ladi,
uning еkstremal qiymatlari orasidagi munosabat chiziqli tenglamalar va tengsizliklar
orqali ifodalanadi.
Chiziqsiz modellarda - maqsad funksiyasi va yechimi orasidagi munosabatlar
chiziqsiz ko‗rinishda ifodalanadi. O‗z navbatida chiziqsiz dasturlash quyidagi
turlarga bo‗linadi:

Download 2,88 Mb.

1 ... 58 59 60 61 62 63 64 65 ... 105

Download 2,88 Mb.

Pdf ko'rish