Statistik hisobot – bu hamma firmalar uchun zaruriy tadbir bo’lib, u moliyaviy hisobotga o’xshab, butunlay yoki yaxlit tanlangan bo’lishi mumkin. Statistik hisobot operativ va moliyaviy ma’lumotlardan tashqari mustaqil kuzatish orqali ham tuziladi. Statistik ma’lumotlar moliyaviy ma’lumotlarni pul o’lchovi bilan baholanmaydigan har hil jarayonlar va hodisalar bilan to’ldiradi.
Ma’lumotlarning ichki foydalanuvchilari bu kompaniyaning yuqori rahbariyati va boshqaruvning hamma sathidagi menejerlar. Moliyaviy hisobotning tahlili asosida ular:
- moliyaviy resurslarga bo’lgan talabni aniqlashadi;
- investision qarorlar to’g’ri qabul qilinganligiga baho berishadi,
kapital tarkibining samarali bo’lishini aniqlashadi;
- rejaviy ko’rsatkichlarga qarab baho berishadi;
- dividendlar siyosatini ishlab chiqib, amalga oshirishadi;
- firmaning tarkibini o’zgartirish haqida takliflar kiritishadi.
Ma’lumotning tashqi foydalanuvchilari:
- aksiyadorlar (shaxslar yoki banklar);
- firmani moliya bilan ta’minlovchilar (firma egalari yoki
kreditorlar);
- firma mahsulotining ta’minotchilari va iste’molchilari;
- firma hodimlari va kasaba uyushmasi;
- soliq tashkilotlari;
- xukumat tashkilotlari;
- fond birjalari;
- matbuot;
- tadbirkorlar birlashmasi va boshqalar.
Hamma tashqi foydalanuvchilarni birinchi navbatda firmaning moliyaviy va xo’jalik faoliyati haqidagi ma’lumotlar qiziqtiradi. Shu asosda:
- aksiyadorlar shuni bilishi kerakki, dividend olishadimi, yo’qmi,
aksiyalarni qachon sotib olish kerak, shu aksiyalarni ushlab turish kerakmi, yo’qmi;
- kreditorlarga: kredit berish va muddatini qo’yish kerakmi, yo’qmi,
kredit berish shart sharoitlari, shu kredit bo’yicha garov bormi, yo’qmi;
- investorlarni firma kapitalining tarkibi, resurslarni samarali
ishlatilishi qiziqtiradi;
- haridorlar zarur bo’lgan mahsulotlar bilan ta’minlanishadimi,
yo’qmi;
- hodimlar firma faoliyatining ahvoli bilan qiziqishadi, chunki
ularni o’ylantiradigan masala – ish joyi saqlanadimi, maoshi oshadimi,, yukmi;
- soliq tashkilotlari moliyaviy hisobotning to’g’riligini tekshiradi;
- xukumat tashkilotlari moliyaviy yordam berishga manfaatdor;
- fond birjalari firmani registrasiya qilish uchun moliyaviy
hisobotlarini tahlil qilib chiqadi;
- matbuot firma haqida ma’lumot to’plab, reklama qilishdan
manfaatdor;
-
tadbirkorlar uyushmasi umumlashgan statistik ma’lumotlar
tayyorlash uchun firmaning moliyaviy hisobotidan foydalanadi;
Shunday qilib, boshqarmaga oid hisob va hisobotlar birgalikda iqtisodiy ma’lumotni tashkil qiladi.
Ma’lumotning sifat ko’rsatkichiga quyidagilar kiradi:
- ma’lumotning o’rinli va o’z vaqtida ekanligi;
- ma’lumotning ishonchli ekanligi;
- ma’lumotni taqqoslash mumkin ekanligi;
- ma’lumotning hammabop va tushunarli ekanligi;
- ma’lumotning maxfiyligi.
|
