qo‗llanayotgan
raqamlar, arab raqamlari deya nomlanadi. Evropada o‗nlik sanoq tizimi yanada
takomillashtirildi, xususan, bo‗sh qiymatni ifodalash uchun 0 raqamiga korrekt ta‘rif berildi.
Sonlarni raqam belgilari orqali ifodalash usuli sanoq tizimi deb
ataladi.
Bir xil ko`rinishda raqamlarni tasvirlash uchun ishlatiladigan raqamli belgilar va ularni yozish
qoidalari sanoq tizimlar deb ataladi.
Sanoq tizimlar pozitsion va nopozitsion qismlarga bo`linadi.
Nopozitsion
sanoq
tizim deb, chegaralanmagan miqdordagi raqamlar majmuasiga aytiladi.
Bunday tizimlarda raqamlarning joylashish o`rni raqamning qiymatiga bog`liq bo`lmaydi.
Pozitsion
ko`rinishli sanoq tizimi deb, ma`lum qoidaga asoslanib joylashgan va chegaralangan
holatdagi raqamlar majmuasiga aytiladi. Bunday ko`rinishli sanoq tizimlarga har xil belgili natural
sonlar misol bo`ladi (0,1,2,3,4,5,6,7,8,9).
Pozitsion
ko`rinishli sanoq tizimlarda ixtiyoriy sonlarni tasvirlash
uchun ishlatiladigan
raqamlarga sanoq tizimning bazasi deyiladi.
Pozitsion sanoq tizimining
ta‘rifi kiritiladi: sonni yozishda raqamlar uning yozilishiga va bu
raqamning sondagi joylashadigan o‗rniga bog‗liq bo‗lgan, o‗zining «salmog‗i»
bilan
qatnashadi.Raqamning sondagi bu o‗rni
razryad
deb ataladi.
Agar sonning miqdoriy qiymati, shu raqamning ko‗rinishi va sonning
yozilishida uning pozisiyasiga bog‗liq bo‗lsa sanoq tizimi pozisiyon deb