Qo‗shish amali.
Ikkilik sanoq tizimida «0» raqamiga «0» raqamini qo‗shadigan bo‗lsak «0»
raqami hosil bo‗ladi. Agar «0»raqamiga «1» raqamini qo‗shadigan bo‗lsak «1»raqami hosil bo‗ladi.
Agar «1» raqamiga «1» raqamini qo‗shadigan bo‗lsak , ikki xonali ikkilik soni -«10» hosil bo‗ladi.
0 + 0 = 0
0 + 1 = 1
1 + 0 = 1
1 + 1 = 10
Ayirish amali.
Qo‗shish amaliga teskari bo‗lgan amaldir. Ayirish amali uchun kommutativlik ,
assosiyativlik va distributivlik qonunlari o‗rinli emas. Ayirish amalini bajarish qoydalari qo‗shish
jadvalidan aniqlanadi. Ikkilik raqamlarni ayirish jadvali:
0 – 0 = 0
1 – 0 = 1
1 – 1 = 0
10 – 1 = 1
Iikkilik sanoq tizimidagi ixtiyoriy sonni yozish uchun faqat «0» va «1»
raqamlaridan
foydalaniladi. Masalan,11011
ikkilik son hisoblanadi, aksincha 11211
soni esa ikkilik son emas,
chunki, uning yozuvida ikkilik sanoq tizimining alifbosiga tegishli bo‗lmagan 2 raqami qatnashgan.
Biroq, 11011 soni faqat ikkilik bo‗lishi shart emas.U o‗nlik,
sakkizlik, o‗n
oltilik sanoq
tizimidagi son bo‗lishi mumkin. Chunki, «0» va «1» raqamlari yuqorida
keltirilgan ixtiyoriy sanoq
tizimlarining alifbosiga tegishli.
Tabiyki, turli sanoq tizimlarida bir xil yozuvga ega bo‗lgan sonlarning
miqdoriy qiymatlari
turlicha bo‗ladi. Shuning uchun, berilgan son aynan ikkilik yoki o‗nlik sanoq tizimida yozilganligini
bildirish uchun, ikkilik sanoq tizimi uchun (2) quyi indeksini va o‗nlik sanoq tizimi uchun (10) quyi
indeksini yozib qo‗yamiz.
11011
(10)
= 1*10
4
+ 1*10
3
