45
Sovun asosiga ishlov berishning texnologik sxemasi
Davriy (bevosita yoki bilvosita) yoki uzluksiz usul bilan tayyorlangan xo‘jalik sovuni
asosi nasos (19) dan, qo‘shimcha ta’minlovchi bak (20) ga beriladi, u erdan (21) filtr orqali va
0,3MPa bosim ostida (22) me’yorlovchi nasos yordamida issiqlik almashuv (23) kolonkasiga
uzatiladi. Bu erda 80-90ºS dan 120-140ºS gacha isitiladi. So‘ngra
issiq sovun vakuum-quritish
(24) kamerasiga beriladi. Bu erda sovun vakuum-quritish kamerasini valiga mahkamlangan
ikkita purkagich orqali sochiladi. Bunda sovun tezlik bilan biroz namligini yo‘qotib soviydi va
qisman quriydi. Kamerani devorlariga yupqa qatlam bo‘lib
yopishib qolgan sovun valga
o‘rnatilgan pichoqlar yordamida qirib olinadi. Qirindi holidagi sovun (25) ikki engli bunkerda
ikki vakuum (26) shnek-press orasida taqsimlanadi. SHnek-pressda
sovun plastifikatsiyalanadi,
zich massa hosil qilib presslanadi va mashinadan sovun to‘rt qirrali brus shaklida (27) belgilash-
kesish avtomatdan o‘tadi. U erda sovun yuzasiga aylanuvchi valiklar yordamida zarur belgi-
shtamp qo‘yiladi. So‘ngra bo‘laklarga kesiladi. Tayyor sovun (28)
avtomat taxlagichga borib
tushadi, yog‘och yashiklarga taxlanadi va (29) transporter yordamida omborga yuboriladi.
Vakuum-kameradan chiqayotgan suv bug‘i (31) siklon-separatorda sovunli changning asosiy
qismidan ajratiladi. U erdan (30) shnek-press yordamida chiqarilib yuboriladi. So‘ngra suv bug‘i
(32) ikkinchi siklonda sovunli changning
qoldiqlaridan tozalanib, (33) bug‘ ejektor orqali (34)
barometrik kondensatorga yuboradi. U erga suv (35) sig‘im bakdan beriladi. Barometrik (34)
kondensatordan chiqayotgan suv quvur orqali barometrik quduqqa tushadi,
u erdan tozalash
sistemasiga yuboriladi. Kondensatsiyalanmagan bug‘ va gazlar (36) tomchi-ajratgich va (37)
tutgich orqali (38) vakuum-nasos bilan so‘rib olinadi. Vakuum-nasos sovituvchi suvining
harorati 20ºS gacha bo‘lganda, qurilmada 2-4 kPa (15-20mm sim.ust.)
qoldiq bosimni
ta’minlaydi. Bu tarkibida 7-8% gacha yog‘ kislotasi bo‘lgan sovun ishlab chiqarishga etarli
bo‘ladi. Vakuum quritish kamerasini unumdorligi xo‘jalik sovuni uchun soatiga 2t ga teng.
Takrorlash uchun savollar.
1.
Sovun o‘zi nima? Sovun ishlab chiqarishni ahamiyati
2.
Sovunlarning fizik-kimyoviy xususiyatlari.
46
3.
Sovunni yuvish qobiliyati.
4.
Sovun ishlab chiqarish uchun xomashyolar.
5.
Qo‘shimcha materiallar.
6.
Sovun retsepturasini tuzish.
7.
Xo‘jalik sovun retsepturasi
8.
Atir sovuni retsepturasi.
9.
Kir sovunga ishlatiladigan asosiy xomashyolar
10.
Atir sovunga ishlatiladigan asosiy xomashyolar
11.
Sovunni sovitish va quritish jarayoni.
12.
Xo‘jalik sovuniga ishlov berish.
