3
Mualliflar: Prof. F.R. Qodirova,
MMXQTMORO’MM metodistlari:
M. Fayzullaeva, Z. Rahimova, M. Rustamova, Z. Fayzieva
Taqrizchilar:
G.Q.Jalolova-Toshkent sh. Yunusobod tumani 47-MTT logopedi
Rizaeva X. U- Toshkent sh. Yunusobod tumani 460-MTT mudirasi
A.Raupova-206 MTT- Maktab majmuasi metodisti
S. Majidova- Toshkent sh. Uchtepa tumani 19-MTT metodisti
Muharir: Sh. Shomansurov
Nashr uchun
mas’ul: M. Sh. Rasulova-p.f.n. , dotsent
Ushbu metodik qo’llanma 5-6 yoshdagi maktabgacha
yoshdagi bolalarning
og’zaki nutqini o’stirish va savodga tayyorgarlikda tarbiyachilar va ota-onalarga
yordam berish maqsadida ishlab chiqildi. Qo’llanmada katta guruh uchun bir yillik
faoliyatlar ishlanmalari to’liq yoritib berilgan.
4
Kirish
Maktabgacha ta’lim uzluksiz ta’limning birinchi bo’g’ini
hisoblanib, u maktabda
o’qish uchun tayyor, sog’lom bolani tarbiyalashni ko’zda tutadi.
Bolani maktabda muvaffaqiyatli ta’lim
olishga tayyorlashda,
unga ona tilining
barcha boyliklarini egallab olish uchun tegishli shart-sharoitlar yaratish zarur.
Maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo’yiladigan Davlat talablarining
asosiy yo’nalishlaridan
biri nutq, o’qish va savodga tayyorgarlikdan iborat. Bu
umumiy vazifa – “Nutq, o’qish va savodga tayyorgarlik”
quyidagi maxsus
vazifalardan iborat: nutqning tovush madaniyatini tarbiyalash, lug’atni boyitish,
mustahkamlash va faollashtirish, nutqning grammatik to’g’riligini
takomillashtirish, og’zaki (dialogik) nutqni shakllantirish, ravon nutqni
rivojlantirish, badiiy so’zga qiziqishni tarbiyalash, savodga tayyorgarlik.
Ushbu metodik qo’llanma 5-6 yoshli bolalarning og’zaki nutqini rivojlantirish va
savodga tayyorlashda tarbiyachiga va ota-onalarga yordam berish maqsadida
tayyorlangan bo’lib, yil davomida o’tkaziladigan 72 ta faoliyat pedagogik
texnologiya talablarini inobatga olib yoritib berilgan. Mavzu mazmuni faoliyat
davomida bolalarda grammatik mashqlar, turli interfaol o’yinlar yordamida
mustahkamlanadi.
faoliyat ishlanmalarida 3-4 vazifa: bog’langan nutq, grammatika, lug’at, tovush
madaniyati, savodga tayyorgarlik vazifalari o’zaro uzviy bog’liq holda olib
borishga harakat qilindi. Bu ish uslubi bolalarning dastur vazifalarini tezroq
egallashlariga yordam beradi. faoliyat ishlanmalari
bolalarni mustaqil hikoya
tuzish, rasmga qarab tarbiyachi bergan mazmun asosida hikoyalar tuzish va qayta
hikoya qilish va savodga tayyorlashga o’rgatishga qaratilgan. Unda bolalarning
mustaqilligi va faolligini oshirish maqsadida har xil ta’lim - tarbiyaviy ish
usullaridan: o’yin: ta’limiy, sahnalashtirilgan; og’zaki: suhbat, savol- javob, hikoya
qilish, tushuntirish, bahs- munozara; ko’rgazmalilik: rasmni ko’zdan kechirish,
kuzatish, sayr, sayohat; amaliy: mashq qildirish, amaliy topshiriq, taqqoslash va
turli o’yinlardan foydalanildi va ular yordamida mustahkamlandi.
Barmoqlar mashqi qiziqarli, maroqli bo’lgani uchun faoliyatda tetiklashtiruvchi
mashq sifatida olindi.
Qo’llanmadan tarbiyachilar, ota-onalar va maktabgacha ta’lim yo’nalishi talabalari
bolalarni maktab ta’limiga tayyorlash jarayonida ijodiy foydalanishlari mumkin.
