37
A.Avloniyning pedagogika
oid asarlari ichida “Turkiy guliston yoxud
ahloq” asari XX-asr boshlaridagi pedagogik fikrlash taraqqiyotini о‘rganish
sohasida katta ahamiyatga egadir. Bu asar ahloqiy va ta’limiy tarbiyaviy asardir.
О‘zbek pedagogikasi tarixida A.Avloniy birinchi marta
pedagogikaga ta’rif berib
“Pedagogika bola tarbiyasining fani demakdir” deydi. Avloniy bola tarbiyasining
nisbiy ravishda quyidagi tо‘rt bо‘limga ajratadi.
Tarbiyaning zamoni
Badan tarbiyasi.
Fikr tarbiyasi.
Ahloq tarbiyasi.
Avloniy tarbiya doirasini keng ma’noda tushunadi.
Uni birgina ahloq bilan
chegaralab qо‘ymaydi. U birinchi navbatda
bolaning sog‘ligi haqida g‘amxо‘rlik
qilish lozimligini uqtiradi.
Avloniyning fikricha, sog‘lom fikr, yaxshi ahloq, ilm ma’rifatga ega bо‘lishi
uchun badanni tarbiya qilish zarur. «Badanning salomat va quvvatli bо‘lmog‘i
insonga eng kerakli narsadir. Chunki qо‘imoq, о‘qitmoq, о‘rganmoq va о‘rgatmoq
uchun insonga kuchli, kasalsiz organizm lozimdir».
Bolalarda fikrlash qobiliyatini о‘stirish va
bu tarbiya bilan muntazam
shug‘ullanishi benihoyat zarur va muqaddas bir vazifa. Binobarin, u