О‘quv dasturi haqida tushuncha

49 
о‘quvchilarning axloqiy, vatanparvarlik, estetik, ekologik, gigiyenik, 
iqtisodiy va jinsiy tarbiyasiga ahamiyat berish lozimligi ta’kidlangan.
О‘quv dasturining metodik tavsiyalarida yana biologiyaning 
muammoli mavzularini о‘qitishda xur fikrlik an’analariga rioya qilish 
lozimligi, har bir dunyoqarashining о‘ziga xos ijobiy tomonlari, 
kamchiliklari о‘quvchilar ongiga yetkazilishi kerakligi aytib о‘tilgan. 
Biologik о‘quv mavzularga о‘quvchilarning qiziquvchanligini 
oshirish uchun tabiiy-tasviriy, dinamik, sxematik kо‘rgazmali va audio, 
video vositalardan ta’lim berish jarayonida samarali foydalanish va 
о‘quvchilar faoliyatini faollashtirish hamda mustaqil bilim olishini 
tashkil etish maqsadida faollashtiruvchi metodlaridan zamonaviy 
pedagogik va axborot texnologiyalardan keng foydalanish tavsiya 
etilgan. О‘quv dasturning metodik tavsiyalarida nazariya bilan 
amaliyotni bog‘lash uchun masalalar yechishga ham e’tibor qaratilgan.
Shuningdek о‘quvchilarning bilimlarini, kо‘nikmalarini baholashda 
reyting usulidan foydalanish tо‘g‘risida ham ma’lumot berilgan.
О‘quv dasturida botanika о‘quv fani uchun 102 soat vaqt 
ajratilganligi va u V-VI sinfda zoologiya о‘quv faniga 68 soat vaqt 
ajratilganligi va u VII sinfda о‘qitilishi, odam va uning salomatligiga 68 
soat vaqt ajratilganligi va u VIII sinfda о‘qitilishi va nihoyat, IX-XI 
sinflarda umumiy biologiya о‘tilishi ta’kidlanadi.
О‘quv dasturida har bir о‘quv fani bо‘yicha о‘qitiladigan asosiy 
mavzular mazmuni, ularni о‘tish uchun kerakli jihozlar keltirilgan. 
О‘quv dasturida ana shu mavzularning qanday dars tiplaridan foydalanib 
о‘qitish kerakligi haqida ham ma’lumotlar berilgan. Bunda oddiy 
darslardan 
tashqari 
qaysi 
mavzular 
bо‘yicha 
laboratoriya 
mashg‘ulotlarida amaliy ishlab ekskursiyalar tashkil etish kо‘zda 
tutilgan. Masalan, maktab botanika о‘quv dastur bо‘limida gulli 
о‘simliklar bilan umumiy tanishish, hujayra, ildiz, poya, barg, 
о‘simliklarning vegetativ kо‘payishi, gul, mevalar, urug‘lar, о‘simlik 
yaxlit organizm, о‘simliklarning asosiy bо‘limlari, gulli о‘simliklarning 
asosiy oilalari, о‘simliklar qoplami, manzarali о‘simliklar, Yerda 
о‘simliklar dunyosining paydo bо‘lishi kabi asosiy mavzular о‘tiladi.

50 
Zoologiya о‘quv fanida esa hayvonot dunyosi tо‘g‘risida umumiy 
ma’lumot, sodda hayvonlar, kovakichlilar, yassi chuvalchanglar, 
yumaloq 
chuvalchanglar, 
halqali 
chuvalchanglar, 
mollyuskalar, 
bо‘g‘imoyoqlilar, xordali hayvonlar, tuban xordalilar, baliqlar, suvda va 
quruqda yashovchilar, sudralib yuruvchilar, qushlar, sut emizuvchilar, 
yerda hayvonot dunyosining paydo bо‘lishi va rivojlanishi kabi 
mavzular о‘qitiladi. Odam va uning salomatligi о‘quv fanida esa 
kirish, odam organizmining umumiy obzori, tayanch harakatlanish 
sistemasi, qon, qonning aylanish sistemasi, nafas olish sistemasi, ovqat 
hazm qilish sistemasi, moddalar va energiya almashinuvi, ayirish 
sistemasi – ichki sekretsiya bezlari, nerv sistemasi, oliy nerv faoliyati, 
sezgi organlari, odam organizmining kо‘payishi va rivojlanishi, 
odamning paydo bо‘lishi kabi mavzular diqqat markazida bо‘ladi.
Umumiy biologiya о‘quv fanida kirish, organik olamning turli 
tumanligi, sitologiya asoslari, hayotiy jarayonlarning kimyoviy asoslari, 
organizmlarning kо‘payishi va individual rivojlanishi, genetika va 
seleksiya asoslari, genetik injeneriya va biotexnologiya, evolyutsion 
ta’limot, evolyutsiya dalillari, organik olamning paydo bо‘lishi va 
rivojlanishi, ekologiya asoslari, biosfera va uning evolyutsiyasi kabi 
mavzularni о‘tish kо‘zda tutilgan. О‘quv dasturi har bir mavzuni о‘tish 
uchun soatlar ajratilgan, jihozlar, dars shakllari kо‘rsatilgan.

Download 1,48 Mb.