salomatligi” о‘quv fani dasturidan о‘rin olgan laboratoriya
mashg‘ulotlaridan namunalar berilmoqda.
3-jadval
Bob
Mavzu
Laboratoriya mashg‘uloti
Odam organizmining
umumiy obzori
Tо‘qimalar. Epitelial,
biriktiruvchi, muskul va
nerv tо‘qimalari
1-laboratoriya mashg‘uloti.
Tо‘qimalarning tuzilishi:
epitelial, biriktiruvchi,
muskul va nerv tо‘qimalari.
Tayanch-
harakatlanish
sistemasi
Muskullar va ularning
funksiyasi.
2-laboratoriya mashg‘uloti.
1. Muskullarning dinamik va
statik ishini kuzatish.
2. Tayanch-harakat sistemasi
shikastlanganda
birinchi
yordam kо‘rsatish.
Qon
Qonning shaklli
elementlari
3-laboratoriya mashg‘uloti.
Qonning shaklli
elementlarini о‘rganish.
103
4-jadval
№ Darsning mavzusi,
asosiy tushunchalar
Foydalanila-
digan
texnologiya
Kо‘rgazma
vositalari
Darsdan
tashqari
ishlar
Mustaqil
ta’lim
1
Poya. Novda.
(morfologik
tushunchalar)
Modulli
ta’lim
texnologiyasi
Yovvoyi,
madaniy
о‘simliklar
vegetativ va
generativ
novdalar.
Daraxt, о‘t
о‘simliklar
poyasini
taqqoslash
2
Kurtak (anatomik,
morfologik, ekologik,
genetik tushunchalar)
Hamkorlikda
о‘qitish
texnologiyasi
Kurtakli
novdalar,
gerbariy va
jadvallar
Vegetativ,
generativ,
uchki va yon
novdalarni
taqqoslash
3
3
Poyalarning xilma-
xilligi (morfologik,
anatomik
tushunchalar)
Hamkorlikda
о‘qitish
texnologiyasi
Poyalarning
xilma-xilligi
aks etgan
gerbariy va
jadvallar
О‘simlik
poyasining
xili, shakli
о‘zgargan
novdalarni
aniqlash.
4
4
Poyaning ichki
tuzilishi (anatomik,
sitologik, ekologik
tushunchalar)
An’anaviy
ta’lim
texnologiyasi
Yog‘och
poyaning ichki
tuzilishi,
“Poyaning
tuzilishi” о‘quv
k/f
Darslikda
berilgan
topshiriqlarni
bajarish
5
5
Poyaning bо‘yicha
о‘sishi. (anatomik,
morfologik, ekologik,
sitologik
tushunchalar)
An’anaviy
ta’lim
texnologiyasi
Xona
о‘simliklari,
gerbariy va
jadvallar
Poyaning
uchki va yon
о‘sish
nuqtasini
topish, tez va
sekin
о‘sadigan
о‘simliklarni
kuzatish
6
6
Poyaning eniga
о‘sishi. (anatomik,
morfologik, ekologik,
sitologik)
tushunchalar)
An’anaviy
ta’lim
texnologiyasi
Poyaning eni
va bо‘yiga
kesigi,
poyaning
tuzilishi
jadvallar.
О‘simliklarng
nisbiy va
mutlaq
yoshini, yil
halqalarini
aniqlash.
7
7
Poyada oziq
moddalarning
harakatlanishi.
(anatomik,
morfologik, ekologik,
sitologik)
An’anaviy
ta’lim
texnologiyasi
Kartoshka
tugunagi,
piyoz, yod
eritmasi,
gerbariy va
jadvallar
Piyozbosh,
tugunak,
ildizpoyalarni
taqqoslash va
vazifalarini
aniqlash
104
О‘qituvchi laboratoriya mashg‘ulotlarini talab darajasida
о‘tkazish uchun:
Laboratoriya mashg‘ulotlarining didaktik maqsadini aniqlashi;
Laboratoriya mashg‘uloti uchun zarur bо‘ladigan jihozlarni
tayyorlashi;
Laboratoriya mashg‘ulotida о‘quvchilarning bilish faoliyatini tashkil
etish yо‘llarini belgilashi va shu asosda mashg‘ulotning borishini
loyihalashi;
О‘quvchilarning tajriba va kuzatish о‘tkazish jarayonida zarur
bо‘ladigan topshiriqlar uchun kо‘rsatmalar tayyorlashi;
Laboratoriya mashg‘uloti topshiriqlari bо‘yicha о‘quvchilar
tomonidan tayyorlanadigan axborotni rasmiylashtirish yо‘llarini
aniqlashi lozim.
Laboratoriya mashg‘ulotining borishi va olingan natijalarni tahlil
qilishi, zarur hollarda tegishli о‘zgartirishlar kiritishi lozim. Biologiya
о‘quv dasturidan о‘quvchilarning о‘quv va amaliy mehnat
kо‘nikmalarini rivojlantirish maqsadida amaliy mashg‘ulotlar ham о‘rin
olgan. О‘qituvchi mazkur amaliy mashg‘ulotlarning samaradorligini
oshirish maqsadida quyidagilarga e’tiborini qaratishi lozim: О‘quv
dasturidan о‘rin olgan amaliy mashg‘ulotlarni istiqbol va taqvim
mavzuli rejadagi va ta’lim-tarbiya jarayonida tutgan о‘rnini aniqlashi;
Amaliy mashg‘ulotlarining didaktik maqsadini aniqlashi; Amaliy
mashg‘ulotini о‘tkazish uchun zarur bо‘ladigan jihozlarni tayyorlashi;
Amaliy mashg‘ulotda о‘quvchilarning bilish faoliyatini tashkil etish
yо‘llarini belgilashi va shu asosda mashg‘ulotning borishini loyihalashi;
О‘quvchilarning tajriba va kuzatish о‘tkazish jarayonida zarur
bо‘ladigan topshiriqlar uchun kо‘rsatmalar tayyorlashi; Amaliy
mashg‘ulotning borishi va olingan natijalarni tahlil qilishi, zarur hollarda
tegishli о‘zgartirishlar kiritishi lozim.
Xulosa qilib aytganda, biologiya о‘qituvchisi о‘quv yili boshida
о‘quv fanini о‘qitishni rejali va tizimli amalga oshirish maqsadida
istiqbol reja tuzishi, unda fanlararo bog‘lanishlar, ekskursiya va sinfdan
tashqari ishlarni belgilashi, shu asosda mavzuli-taqvim reja tuzishi zarur.
105
Mazkur mavzuli-taqvim rejada dars, darsdan tashqari ishlar, laboratoriya
va amaliy mashg‘ulotlarni belgilashi, dars va mashg‘ulotlarni talab
darajasida tashkil etilishi va о‘tkazishiga erishishi lozim.
|
