bosim neftning to’yinish bosimidan kam bo’lsa, qatlamdagi sharoitni to’liq ifodalab beradigan sifatli namunani olish juda qiyin bo’ladi. Namuna quduqning sarfi eng
r asm. Qatlam neftining hajmiy koeffisienti (b) bilan to’yinish bosimi (Rt) oralig’idagi bog’liqlik (A.Yu.Namiot va b.). 1
– Tuymaz (devon davri); 2 –
Sokolov Tog’i (devon davri); 3 – Karaton (neokom yarusi)
|
7.10 rasm. Bosim funktsiyasida b va N parametrlari qiymati
|
kam bo’lgan paytda, ya’ni quduq tubidagi bosim yuqori bo’lganda olinadi.
Namunaolgichni quduqqa tushirgunga qadar favvora quvurlari ularga yopishib qolgan parafindan tozalanadi va shablonlanadi. Namunaolgich favvoralanayotgan quduqqa maxsus salnik orqali tushiriladi. Bunda birinchi 50-100 m chuqurlikgacha tezlik 0,5 m/s dan oshmasligi darkor. Namunaolgich quduqqa filtrning o’rta qismiga to’g’ri kelgan chuqurlikgacha tushuriladi va shu yerda 15-20 daqiqa davomida qoldiriladi. Bu vaqtda qatlamdan chiqib kelayotgan neft namunaolgichning ichki qismini yuvadi, shundan so’ng to’sqichlar berkitilib, namunaolgich yuqoriga tortib olinadi.
Quyida namunaolgich to’g’risida ma’lumot keltiramiz.
Namunolgich
neft va gaz quduqlaridagi suyuqlik va gazlardan hamda ichimlik, mineral, sanoatda ishlatiladigan suvlardan, qaynoq bug’ va boshqalardan qazilgan namuna oladigan moslama. Qatlam sharoitida (qatlam bosimi va temperaturasi saqlangan holda) olingan namuna ishonchli hisoblanadi. Namunaolgichning chuqurlikdan (quduq ichida) va qatlamni sinash chog’ida quduq tubi zonasidan namuna oladigan turlaridan foydalaniladi. Birinchi turdagi namunaolgich quduqqa metall trossda lebyodka bilan tushiriladi (lebyodka 1500 m chuqurlikgacha qo’lda va 7000 m gacha mexanizm yordamida harakatlantiriladi).
