O‘z amallariga mas’ul bo‘lish

179 
uchun aziyat ham chekamiz. Insonning eng halokatli xatolaridan 
biri – yaxshi ishni ham yomon bajarib, barbod etishdir. Konfliktlar 
sharoitida o‘z so‘zi ustida turish - konflikt yechimiga qaratilgan 
va’dalarning ustidan chiqishni anglatadi. Agar konflikt yechimi 
ichida siz o‘z xohishingiz bo‘yicha o‘zingizga ba’zi mas’uliyatli 
vazifalarni olsangiz, ularni bajarishga say’-harakat qilishingiz 
lozim. Agar ularning uddasidan chiqolmayotgan bo‘lsangiz, ular 
borasida ham ochiq muloqotda so‘zlab, ishni bajara olmayotgan-
ligingiz haqida o‘rtoqlashishingiz lozim bo‘ladi. Konflikt sha-
roitida quyidagi amallarga rioya qilish maslahat beriladi: 
- tomonlar o‘rtasidagi turli shartnomalar va o‘z mas’uliyatin-
gizdagi vazifalarni albatta bajaring. 
- agar sizning sa’y-harakatlaringiz behuda ketayotganligi va 
yordam bermayotganligini sezsangiz, harakatlaringizni qaytadan 
boshlang va opponentingiz bilan samimiy o‘rtoqlashing. 
Bu amallar noto‘g‘ridir! 
1. Tahqirlamoq. 
2. Ayblamoq, doimo ayb qidirishga intilish. 
3. Nafratlanish, xazar qilish va odamlar ustidan kulish. 
4. Suhbatdoshni tinglamaslik, uning so‘zlari va fikrlariga 
bepisandlik, e’tiborsizlik. 
5. Tengma-teng bo‘lish. 
6. O‘tgan ishlarni yuziga solish. 
7. Bosim o‘tkazishga harakat qilish. 
8. Boshqalarning so‘zlarini eshitmaslik, ular so‘zini qo‘pol 
ravishda bo‘lish. 
9. Tahdid qilish, qo‘rqitish, nafsoniyat va hayotga havf 
solish. 
10. Psixologik va jismoniy shantaj. 
11. Kinoya, piching qilish, istehzo bilan munosabatda 
bo‘lish. 
12. Boshqalarga tazyiq o‘tkazish. 
13. Agressiv munosabatga o‘tish va zo‘ravonlik ko‘rsatish. 
14. Kuch ishlatish, qo‘lga erk berish. 
15. O‘z dilsiyohligini o‘zidan zaif odamlarga to‘kish. 

180 
16. Boshqalar haqida bo‘xton gaplar tarqatish, g`iybat, gap 
tashuvchilik. 
17. Ranjitish, dilsiyohlik, boshqalar ko‘nglini og‘ritish. 
18. Buyruqbozlik, o‘zini boshliq deb bilish. 
19. Mas’uliyatidagi vazifalarni bajarmaslik. 
20. Mas’uliyatli qarorlar qilishdan cho‘chish. 
Shunday qilib, ziddiyatlar yechimida adolatparvarlik mezon-
laridan sanalgan - e’tiborni muammoga qarata olish, muammoda 
shaxslarni ayblamaslik, muammoni aniqlash, muammo mazmu-
nida fikrni jamlash, shaxsga emas, muammoga hujum qilish, 
o‘zgani tinglashga tayyorlik va faol tinglash malakalarini qo‘l-
lash, birovning his-tuyg‘ulariga e’tiborli bo‘lish, o‘z va’dalari va 
amallariga mas’uliyatli bo‘lish kabi qoidalarga rioya etish 
konflikt yechimini qidirish va uni hal etishga yo‘naltirilgan talab-
lardan hisoblanadi. Ana shu talablarga qat’iy bo‘ysunush muam-
moda har ikki tomonning aziyat chekmasdan, hafa bo‘lmasdan, 
o‘z insoniy qadriyatlarini saqlagan va o‘zga kishi nafsoniyatiga 
tegmagan tarzda chiqib ketish, muammoni hal etish imkoniyatini 
beradi. Konflikt yechimida va bo‘lib o‘tgan voqea tahlilida umr 
bo‘yi bo‘lib o‘tgan nizolar va ular tarixini emas, balki kelajakda 
qanday qilib mazkur nizolar va ular tarixisiz yashashni o‘rganish 
lozim bo‘ladi. Konfliktda ortga, tarixga qarab emas, balki 
oldinga, istiqbolga qarab yashash lozim bo‘ladi. 

Download 3 Mb.