Pedagogik konfliktologiya f. M. Qo ‘ chqarova pedagogik

3 
SO‘ZBOSHI 
 
Pedagogik konfliktologiya hozirgi kunda fan sifatida barcha
pedagogika oliy o‘quv yurtlarida olib borilmoqda. “Konfliktolo-
giya” fani o‘quv fani sifatida yetakchi o‘rinni egallaydi. Zamo-
naviy sharoitlarda uning o‘qitilishi o‘qituvchining pedagogik 
madaniyatini rivojlantirishga mo‘ljallangan. 
Pedagogik konfliktlar deganda biz oqituvchi va talaba o‘rta-
sidagi ta’lim jarayonida kuzatiladigan ziddiyatlar, tortishuvlar, 
kelishmovchiliklar, qarama-qarshiliklarni tushunamiz.
Konflikt (lot. сonflictus - to‘qnashuv) – qarama-qarshi 
yo‘naltirilgan maqsadlar, manfaatlar, pozitsiyalar, qarashlarning 
to‘qnashuvi. 
Talabalarning «Pedagogik konfliktologiya» o‘quv fanini o‘r-
ganishi ularning kasbiy tayyorgarligi uchun zarur omillardan biri-
dir. Pedagogik konfliktlar va uning xususiyatlarini bilish va 
psixologik usullardan foydalanishning bolajak o‘qituvchilar 
uchun juda zarurligi shundaki, pedagogik faoliyat odamlar bilan 
munosabatlar o‘rnatish, jarayonda to‘g‘ri yondashuvni topish va 
«odam - odam» tipidagi doimiy aloqalarni o‘z ichiga oladi. 
Ushbu ko‘nikmalar hayot va kasbiy muvaffaqiyatning asosidir.
Bolajak o‘qituvchilar o‘qituvchi va o‘qituvchi orasidagi nizo-
larni hal qilish va salbiy oqibatlarning oldini olish bo‘yicha 
yetarli bilimlarga ega bo‘lishi kerak. O‘qituvchi o‘zining kasbiy 
faoliyatida nizolar, shaxsning rivojlanishi va turli sharoitlarga 
moslashishdagi qiyinchiliklar, shaxslararo munosabatlarning 
kelishmovchiligi bilan bog‘liq keng ko‘lamli muammolarni hal 
qilishi kerak. 
V. A. Suxomlinskiy maktabdagi nizolar haqida shunday 
yozadi: “O‘qituvchi va bola, o‘qituvchi va ota-ona, o‘qituvchi va 
jamoa o‘rtasidagi ziddiyat maktab uchun katta muammodir. 
Kopincha mojaro o‘qituvchi bola haqida adolatsiz o‘ylashi bilan 
yuzaga keladi. Bola haqida adolatli o‘ylang, shundagina hech 
qanday nizolar bo‘lmaydi. Nizolardan qochish qobiliyati o‘qituv-
chining pedagogik donoligining tarkibiy qismlaridan biridir. 

4 
Mojaroning oldini olish orqali о‘qituvchi nafaqat saqlaydi, balki 
jamoaning tarbiyaviy kuchini ham yaratadi». 
Fanning asosiy maqsadi talabalarni eng muhim nazariy 
qoidalar, 
nizolarni 
boshqarish 
tushunchalari, 
shaxslararo 
muloqotda nizoli vaziyatlarni konstruktiv hal qilishning asosiy 
texnikasi bilan tanishtirishdir. 
«Pedagogik 
konfliktologiya» 
dasturida 
talabalarga 
konstruktiv o‘zaro munosabatlarni amalga oshirishda zarur 
bo‘lgan amaliy ko‘nikmalarni o‘rgatish va ta’lim muassasalari 
sohasida kasbiy faoliyatdagi ziddiyatlar va qarama-qarshiliklarni 
samarali hal etish kabi eng dolzarb muammolarni yoritishga katta 
e’tibor beriladi. 
«Pedagogik konfliktologiya» fanining maqsadi talabalarga 
nazariy bilimlarni o‘zlashtirishda va ushbu bilimlarni amalda 
qo‘llashda yordam berishdir. Konfliktologiya pedagogika, 
psixologiya va fiziologiya, ma’naviyat va sotsiologiya fanlari 
bilan chambarchas bo‘g‘liqdir va shu fanlar bilan hamkorlikda 
ish olib boradi. 

Download 3 Mb.