176
soxta xushomaddan o‘zini tiyish, piching va istehzodan mutlaqo
foydalanmaslik,
birovni kamsitmaslik, o‘zini katta olmaslik
kabilar ana shunday tartib-qoidalardan hisoblanadi.
L.Feyerbax “Insonni bilish uchun uni sevish kerak” deb
aytgan. Agar opponentingiz sizga qo‘pol muomala qilsa ham, siz
uning qo‘polliklariga bosiqlik va hurmat bilan munosabat bildir-
sangiz, uning o‘zi uyalib qoladi, chunki hech kimsa o‘zining qal-
bida “men - madaniyatsizman”
deb tan olgisi kelmaydi, hamma
“yaxshi odam” bo‘lishga intiladi. Siz bilan gaplashayotgan, o‘z
dardu hasratini aytayotgan odamdan yuzingizni teskari qilib, bee’ti-
bor, esnab, yuzingizni boshqa tomonga burib gaplashsangiz, bu
odamni inson va do‘st sifatida o‘zingizdan uzoqlashtirgan bo‘lasiz.
Ba’zan odamga uning so‘zlarini eshitganingizning o‘zi kifoya
qiladi. Siz uning so‘zlarini diqqat bilan eshitganingizning o‘zi
uning qalbidagi barcha gina va qudratlarni yuvib ketadi. Oradagi
mavjud emotsional tanglik holati yo‘qotiladi.
Birovni eshitish -
juda muhim fazilat va zarur hislatdir. Birovni eshita olish qobili-
yati - insonning komil shakllanganlik belgisidir. Chunki egoist
odamlargina faqat o‘ziga quloq soladi. Boshqa, sizga qarama-
qarshi bo‘lgan tomonning fikrini, uning gaplarini bo‘lmasdan va
baholamasdan, shuningdek, uning so‘zlaridan ayb qidirmasdan,
uni tahqirlamasdan diqqat
bilan eshitish va tinglash, o‘zingizni
uning o‘rniga qo‘yib ko‘rishga harakat qilish konflikt yechimini
topish tartiblaridan hisoblanadi. D.I.Pisarev bu haqida shunday
degan: “Birovni tushunmoq uchun o‘zingni uning o‘rniga qo‘yib
ko‘rmog‘ingiz, uning sevinchi va dardini his qilmog‘ingiz lozim”.
Ikki tomonning suhbati va muloqoti konfliktli vaziyatlarda
birdaniga va o‘zicha yuzaga kelmaydi. Muzokara olib borish ikki
tomondan ham muloqotga tayyorlikni talab etadi. Muloqot
jarayoni ham birdaniga tinch va osuda kechmaydi.
Bunga harakat
qilmoq va yuqoridagi talablarni bajarishga moyiillik darkor
bo‘ladi. Shu bois, lozim bo‘lgan o‘rinlarda, o‘zingizning nohaq
ekanligingizni tan olishga tayyor bo‘lish kerak. Chunki konflikt
yechimi ayyorlikni ko‘tarmaydi, uning
muhim qonuniyatlaridan
biri – samimiy bo‘lishlikdir.
