Pedagogik texnologiyalar




Download 0,52 Mb.
Pdf ko'rish
bet28/37
Sana16.05.2024
Hajmi0,52 Mb.
#237383
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   37
Bog'liq
1pedagogik texnologiyalar (1)

8-masala. 
Ҳ
avaskor q`ush bo q`uvchi q`ush sotadigan d
ў
kondan Avstraliya holdor t
ў
tilarining 
ҳ
avo 
rang patli zotlarini sotib olmo q`chi edi. Sotuvchi bunday patli holdor t
ў
tilar 
ҳ
ozircha d
ў
konda y
ў
q`ligini aytdi. U haridorga agar d
ў
kondagi yashil patli t
ў
tilarning erkak va urgochisini olib urgitsa, 
ularning naslida fa q`at yashil patligina emas, haridor hohlagan 
ҳ
avo rang va bosh q`a rangli holdor 
t
ў
tilar paydo b
ў
lishini ta’kidladi, Sotuvchi haridor 
bilan 
ҳ
azillashdimi yoki unga t
ў
gri masla
ҳ
at berdimi? Shuni aniklab, 
ў
z fikringizni isbotlab bersangiz.
U` q`ituvchi 
ҳ
ar bir masala hususida 
ў
q`uvchilar guru
ҳ
i-ning yozma va o
ғ
zaki javoblarini tinglaydi, 
U` q`uv ba
ҳ
si va munozara vujudga kelishiga e’tibor beradi.
Erkin fikrlash darslari ilmiy-ommabop adabiyotlar, va q`tli matbuotda biologiyaga oid chop etilgan 
ma q`olalar va bu ma q`olalarning mu
ҳ
okamalariga ba
ғ
ishlandi.
Erkin fikrlash darslaridan k
ў
zda tutilgan ma q`sad:
1.
U` q`uvchilarning bilim doirasini, ilmiy dunyo q`arashini kengaytirish. 
2.
U` q`uvchilarni ilmiy, ilmiy-ommabop ma q`olalar, risolalar, kitoblar bilan tanishtirish or q`ali 
ularning bilim olish va fanga b
ў
lgan q`izi q`ishlarini orttirish. 
3.
U` q`uvchilarning avval 
ў
zlashtirgan bilim, k
ў
nikma va malakalarini yangi vaziyatlarda
q`
ў
llash or q`ali yangi bilimlarni egallashlariga erishish. 
Munozarali darslarning muvaffa q`iyati q`uyidagi masalalarni t
ўғ
ri 
ҳ
al etishga bo
ғ
li q`:

ў
q`uvchilarning darsga q`iz
ғ
in tayyorgarlik k
ў
rishiga; 

ular 
ў
rtasida 
ў
zaro 
ҳ
amkorlik, yordam uyushtirilishiga;

ў
q`uvchilarning 
ў
z fikr-mulo
ҳ
azalarini t
ў
li q` bayon q`ilishi va manti q`an dalillashiga; 

ў
q`uvchilarda bosh q`alarning fikrini sabot va chidam bilan tinglash k
ў
nikmalarining 
ҳ
osil
q`ilinganligiga; 

ў
q`ituvchining i q`tidori, e’ti q`odi, 
ў
q`uvchilarning bilim faoliyatini faollashtira olish k
ў
nikma va 
malakalarini 
egallaganlik 
darajasiga 
bo
ғ
li 
q` 
b
ў
ladi. 
Erkin fikrlash darslarini 
ў
tkazish uchun 
ў
q`uvchilarga q`uyidagi ma q`olalarni 
ў
q`ish tavsiya 
etilishi mumkin:
1. M. Valihonov «Odam maymundan paydo b
ў
lganmi yoki odamdan maymun?» Fan va turmush 
jurnali. 1998 yil, 1-son, 25-bet.
2.
F. Edvards. 
Ғ
aroyib odamlar. Fan va turmush jurnali.1996 yil, 2-son, 27-bet. 
3.
Nurtaratuvchi odamlar. Fan vaturmush jurnali. 1997yil, 3- son, 33- bet. 
4.
Mahfiy 
ў
zga sayyoraliklar. Fan va turmush jurnali.1997 yil, 3-son, 30-bet. 
5.
 
Ғ
alati odamlar. Fan va turmush jurnali. 1997 yil, 5-son, 16-bet. 
6.
Turfa kelgindilar. Fan va turmush jurnali. 2000 yil,1-son, 32- bet. 
7.
A. A
ҳ
medov. Ilo
ҳ
iy q`udrat: Mulo q`otga da’vat. Fan va turmush jurnali. 2000 yil, 4- son, 33- bet. 
8.
Marsdagi so
ҳ
ibjamol q`ani? Fan va turmush jurnali.2000 yil, 6-son, 16-bet. 
9.
Қ
ora k
ў
zoynakli sharpa. Fan va turmush jurnali. 2000yil, 6- son, 16- bet. 
10.
R. R
ў
zimat 
ўғ
li. Involyutsiya yohud maymun odamdan tar q`alganmi? Sirli olam gazetasi. 2000 yil, sentyabr,7- son. 
11.
R. Obid. 
Ғ
aroyib ma
ҳ
luklar. Sirli olam gazetasi. 2000yil, sentyabr 7- son. 
Biz q`uyida ilmiy, ilmiy-ommabop ma q`olalardan foy-dalanib 
ў
tkazilgan erkin fikrlash darsining
q`is q`acha maz-munini keltirmo q`chimiz.


Ҳ
ozir kechayotgan jarayonlar demokratiya va oshkoralik sharoitida jamiyat va tabiatdagi vo q`ea-
ҳ
odisalar 
ҳ
a q`ida bir-biriga q`arama- q`arshi fikr-mulo
ҳ
azalarni erkin ay-tish imkonini yaratdi. Agar 
respublikamizda chop etilayotgan gazeta va jurnallarga e’tibor berilsa, ularda turli garoyib 
ҳ
odisalar, NUJ 
va 
ў
zga olamli mavjudotlar, q`or odam va insonning 
ў
ta noyob hislatlari 
ҳ
a q`ida turlicha habarlar 
berilayotganini kuzatish mumkin. Bular 
ў
ta q`izi q`arli b
ў
lganligidan barcha a
ҳ
olining, shu jumladan, 
ў
rta mahsus va kasb ta’limi 
ў
q`uvchilarining 
ҳ
am di q` q`atini uziga tortadi. Bu ma q`olalar bilan 
tanishgan 
ў
q`uvchilarda juda k
ў
p jumbokli savollar paydo b
ў
lishi tabiiy. Zamon bilan 
ҳ
amnafas, 
ў

ustida muntazam ishlayotgan 
ў
q`ituvchi 
ў
q`uvchilarda 
ҳ
osil b
ў
lgan bu q`izi q`ishlarni t
ў
gri y
ў
nal-
tirishi lozim.
Tajribalarimizga k
ў
ra, «Odamning paydo b
ў
lishi» mavzusini 
ў
tib b
ў
lgandan s
ў
ng, erkin fikrlash darsini 
ў
tkazish ma q`sadga muvofi q`tsir. Uni 
ў
tkazish uchun 
ў
q`ituvchi jid-
diy tayergarlik k
ў
radi, shu muammolarga zieli shahs sifatida 
ў
z mulo
ҳ
azalarini bildiradi. U`z fikrlarini 
dalillash uchun olimlarning nazariyalariga asoslanadi. Erkin fikrlash darsini 
ў
tkazishdan avval 
ў
q`uvchilarga ilmiy-ommabop ma q`olalarni 
ў
q`ib kelish topshiriladi.
Mazkur dars 
ў
q`ituvchining kirish s
ў
zi bilan boshlandi.
Biz sizlar bilan «Odamning paydo b
ў
lishi mavzusida-gi darslarni tugatdik. Unda biz odam bilan 
sutemizuvchi 
ҳ
ayvonlarning, ayni q`sa, odamsimon maymunlar 
ў
rtasidagi 
ў
hshashlik va far q`lar 
mavjudligini, odamning kelib chi q`ishi isbotlangan paleontologik fan dalillari, ant-ropogenezning 
ҳ
arakatlantiruvchi kuchlari, odam evolyutsiyasining bos q`ichlari bilan tanishdik. 
Ҳ
ozirgi paytda va q`-tli 
matbuotda NUJ va 
ў
zga olamlik mavjudotlar, q`or odam 
ҳ
a q`ida juda k
ў
p ma’lumotlar chop etilmo q`tsa. 
Sizlar ularning ba’zilari bilan tanishsizlar. Shu ma q`olalar yuzasidan 
ў
z fikr-mulo
ҳ
azalaringizni 
bildirishingiz mumkin.

Download 0,52 Mb.
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   37




Download 0,52 Mb.
Pdf ko'rish