Homilaning qon aylanishi bir qator xususiyatlarga ega




Download 1,24 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/109
Sana15.11.2023
Hajmi1,24 Mb.
#99164
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   109
Bog'liq
BKP 5 semestr

Homilaning qon aylanishi bir qator xususiyatlarga ega:
yaxshi oksigenirlangan, ozuqa moddalarga to‘yingan arterial qon platsentaning 
kapillyar tarmog‘idan (bolalar joyi) kindik kanatigi tarkibiga kiradigan bitta kindik 
tomiriga kelib tushadi: – jigar ostida kindik tomiridan keng venozli Aransiyev 
yo‘lak (birinchi
tarmoq) ajralib, u orqali arterial qonning katta qismi pastki kavak venaga kelib 
tushadi (1 aralashish), so‘ng kindik venasi yaxshi rivojlanmagan va vena qoni 
oqadigan yoqa venasi (ikkinchi tarmoq) bilan ulanadi, va bu qon aralashib ketishi 
bilan kechadi. Bu homilaning hatto jigariga ham aralashgan qon kelib tushishini 
anglatadi; 
– qon qaytadigan jigar venalari orqali qon jigardan pastki kavak venaga kelib 
tushadi;
– Pastki kavak venada aralashgan qon yurakning o‘ng bo‘lmachasiga kelib tushadi. 
Tananing kranial qismlaridan oqib keladigan toza vena qoni ham yuqori ichi 
bo‘sh venadan shu yerga kelib tushadi. Shu bilan birga homila yuragining shu 
qismining tuzilishi shundayki, bu yerda ikki oqim qon butunlay aralashib 
ketmaydi. Qon yuqori ichi bo‘sh venadan asosan o‘ng tomondagi vena teshigidan 
yurakning o‘ng bo‘lmachasiga oqadi. Pastki kavak venadan kelib tushgan qon keng 
ochilgan oval shakldagi teshikka, so‘ng esa yurakning chap bo‘lmachasiga kelib 
tushadi va bu yerda o‘pkadan o‘tib kelgan (2 aralashish) oz miqdordagi vena qoni 
bilan aralashib, yurakning chap qorinchasiga va aortaga kelib tushadi;
– o‘ng qorinchadan o‘pka arteriyasi chiqadi (3) va quyidagilarga bo‘linadi:
aortaga kelib tushadigan arterial Botallov irmog‘iga (3 aralashish) va o‘lchami 
kichikroq 2 tarmoqqa (ular orqali yurakdan chiqadigan qonning faqat 10% hali 
ishlamayotgan o‘pkaga o‘tadi);


– vena qonining kichik miqdori o‘pka to‘qimasidan o‘pka venalari orqali 
yurakning chap bo‘lmachasiga kelib tushadi;
– tarkibi bo‘yicha ko‘proq venaga mansub bo‘lgan qonning bir qismi pastga 
ketadigan aortadan 2 kindik arteriyalari orqali platsentaning kapillyar tarmog‘iga 
qaytadi, qolgan qon esa tananing pastki qismini zarur moddalar bilan ta’minlaydi. 
Yangi tug‘ilgan chaqaloqda qon aylanishining o‘ziga xos xususiyatlari: 
Chaqaloq tug‘ilganidan keyin o‘pka orqali gaz almashinuviga o‘tish jarayoni 
amalga oshadi. Qon aylanishining kichik doirasi ishlay boshlaydi, aortada bosim 
keskin ortadi. Qon aylanishining kichik va katta doirasidagi o‘zgarishlar o‘ng va 
chap shuntlari (oval shaklidagi teshik va arterial yo‘lak) yopilishiga olib keladi. 
Arterial yo‘lakning obliteratsiyasi 6–8 haftada yakunlanadi. Postembrional hayotda 
kindik venasi dumaloq bog‘lamga, kindik arteriyalari esa pufak-kindik bog‘lamiga 
aylanadi. Shakllanayotgan yo‘laklarning to‘liq va barqaror obliteratsiyasi chaqaloq 
tug‘ilgandan keyin 6–8, ba’zan 9–11 haftadan keyin yakunlanadi. Oval shaklidagi 
teshik chaqaloq hayotining 5–7-oyidagina butunlay yopilib ketadi.

Download 1,24 Mb.
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   109




Download 1,24 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Homilaning qon aylanishi bir qator xususiyatlarga ega

Download 1,24 Mb.
Pdf ko'rish