bronxofoniya metall tovushli baland tonda eshitiladi. O‘pka to‘qimasi
zichlashganda kuchli bronxofoniya tovush yaxshi o‘tkazilishi sababli,
bo‘shliqlarda esa – rezonans tufayli yaxshi eshitiladi.
Xuddi shu sababli
bronxofoniya ochiq pnevmotoraksli bemorda ham kuchaygan bo‘lishi mumkin.
2-mavzu: Homilada qon aylanishi.
Tug‘ilgandan keyin qon aylanish jarayoni. Bolalarda yoshiga qarab
gemodinamik ko‘rsatkichlari
BOLALARNING YURAK-TOMIR TIZIMI EMBRIOGENEZ
Odam embrioni rivojlanishining 2-haftasi oxirida homila trofoblastining
mezodermal qatlamidan uning yuragi va qon tomirlariga asos solinadi. 3-haftaning
oxiridan boshlab ikkita endokardial naychalardan yagona ikki qatlamli
yurak
naychasi (naychali yurak)
shakllanib, uning ichki qatlamidan endokard, tashqi
qatlamidan esa –miokard va epikard hosil bo‘ladi. 4-haftaning o‘rtasiga kelib yurak
ikki kameraliga (yurak bo‘lmachasi va qorinchalar qismlari) aylanadi.
Yurakning
o‘ng va chap tomonga bo‘linishi gestatsiyaning 3-haftasidan boshlanadi. Yurak
bo‘lmachasida birlamchi to‘siq paydo bo‘ladi, uning orqa tomonida esa oval
shaklidagi teshik mavjud. Qorinchalar orasidagi parda homila rivojlanishining 5-
chi haftasida yurak uchidan boshlab umumiy yurak bo‘lmachasi-qorincha
teshigi
yo‘nalishi tomon endokard va miokarddan shakllanadi. Ayni shu davrda yurak
bo‘lmachasi va vena sinusini ajratib qo‘yuvchi uchinchi parda shakllanadi.
7–8-haftaning oxirida to‘rt kameraliga aylanadi, shu vaqtning o‘zida
umumiy arterial stvol shakllanadi va u keyinchalik arterial bo‘g‘oz (proliv) orqali
ulangan aorta va o‘pka arteriyasining bosh stvoliga ajraladi.
Klapanlar yurak
pardalari paydo bo‘lgandan keyin endokard duplikaturasi sifatida shakllanadi.
Yurak va magistral tomirlarning tarkibiy shakllanishi homila rivojlanishining 7–8-
chi haftasida yakunlanadi. Sodda yurak gestatsiyaning 22-kunidan shakllana
boshlaydi. Embriogenezning dastlabki haftalarida yurakning o‘tkazuvchi tizimi
shakllana boshlaydi: sinus – yurak bo‘lmachasi tuguni (Kis – Flek), yurak
bo‘lmachasi – qorincha tuguni (Ashoff - Tavari), Gis tutami va Purkinye tolalari.
Embrional davrda ―qo‘shimcha tolalar ham kuzatilib, 02% holatlarda yangi
tug‘ilgan chaqaloqlarda saqlanib qoladi. Bular Kent tolalari (yurak bo‘lmachalari
va qorinchalari orasida), Jeyms bog‘lami (yurak bo‘lmachasini atrioventrikulyar
tugunining umumiy oyoqchasi bilan ulaydi). Maxaym bog‘lami – atrioventrikulyar
tugun va qorinchalar miokardlari orasida.
