bo‘ladi. Arterial bosim darajasi ko‘pincha Korotkov tovushli usuli bilan tonometr
yordamida aniqlanadi. Shunda bolaning yoshiga mos bo‘lgan manjetkalar
qo‘llaniladi: bir yoshgacha bo‘lgan bolalar uchun manjetkaning o‘lchami 3,5x7 sm
bo‘lishi kerak. Yangi tug‘ilgan chaqaloqda qon bosimining maksimal darajasi o‘rta
hisobda simob ustunining 66–76 mm ga, minimal darajasi simob ustunining 34–36
mm ga teng. Bola bir yoshli bo‘lgunicha maksimal qon bosimi darajsi har oyda
o‘rta hisobda simob ustunining 1 mm gacha o‘sib boradi.
Bola umrining bu
davrida maksimal qon bosimi darajasini taxminan baholash uchun quyidagi
formuladan (V.I.Molchanov bo‘yicha) foydalanish mumkin: X=70+P, bunda X –
bu maksimal bosim, 70 – yangi tug‘ilgan chaqaloqning o‘rta
hisobdagi maksimal
qon bosimi darajasi, P – bolaning oylar hisobidagi yoshi. Minimal bosim darajasi
maksimal darajaning 1/2–2/3 qismini tashkil qiladi.
YURAK-TOMIR TIZIMINI TEKSHIRISH USULI
Shikoyatlarni yig‘ish.
Katta yoshdagi bola quyidagilar yuzasidan shikoyat qiladi: - yurak qismida
og‘riqlar mavjud. Bu holatda quyidagilarga e’tibor qaratish lozim:
• og‘riqlar xususiyati — o‘tkir, zirqiragan, achchiq, sanchiqli;
• paydo bo‘lishi vaqti — tunda,
kunduzi yoki doimo, asabiy-ruhiy, jismoniy
zo‘riqish yoki xotirjam holatda;
• og‘riqlar bemorning holatiga boqligi — turayotganda, chap tomonda yoki o‘ng
tomonda yotganda og‘riq o‘zgaradi;
• og‘riqning irradiatsiyasi — ayniqsa chap qo‘lga;
• dori vositalarini qabul qilganda o‘zgarish ehtimoli mavjudligi va h.k.;
– bemor yuqoriga harakatlanayotganda og‘ir
nafas olish orqali namoyon
bo‘ladigan yurak va nafas siqilishi kuzatilishi, ingrash (inglizchada moan, groan)
bilan kechishi mumkin;
– seziladigan (inglizchada perceptible) yurak urishi (xotirjam holatda yoki
jismoniy yuklanma mavjudligida);
– rangi o‘chgan, teri qoplamalari sianozi; ular qanday sharoitlarda paydo bo‘lishi,
ularning xususiyatlarini aniqlash lozim;
– yirik va mayda bo‘g‘imlar qismidagi og‘riqlar;
– pastki qismlar (oyoqlar) va tananing boshqa qismlari shishi;
– arterial bosim (AB) oshganda o‘tkir bosh og‘rishi,
bosh aylanishi, ko‘ngil
aynishi, qayd qilish.
Umumiy xususiyatlarga ega bo‘lgan shikoyatlar: tana harorati ko‘tarilishi,
toliqish, bemadorlik, bosh og‘rishi, xotira buzilishi,
ishtaha pasayishi, tana
og‘irligining kamayishi va h.k.
