qo‘yilgan chap qo‘lining uchinchi barmog‘ining (u barmoq-plessimetr deb ataladi)
ikkinchi falangasiga uradi.
Perkussiya qoidalari:
– barmoq-plessimetr chap qo‘lining boshqa barmoqlariga nisbatan ko‘krak
qafasiga biroz zichroq (lekin kuchli emas) qo‘yilishi lozim;
– chap qo‘lning II va IV barmoqlari III barmoqdan chetroqda turishi va unga tegib
turmasligi kerak;
– barmoq-bolg‘acha 2-3 marta uradi va shifokor shu zahotiyoq paydo bo‘layotgan
ovozni eshitadi, so‘ng barmoq-plessimetr tezda boshqa nuqtaga o‘tadi;
– urishlar qisqa bo‘lishi lozim, ya’ni barmoq-bolg‘acha barmoq-plessimetrga tezda
uradi va shu zahotiyoq orqaga qaytariladi;
– yanada baland ovozga erishish uchun faqat bilak bo‘g‘imida qo‘l panjalari
harakatlanishi kerak, barmoq-bolg‘acha esa burchak ostida egilganligicha qoladi;
– birmuncha past ovozga erishish uchun bilak bo‘g‘imida
deyarli hech qanday
harakatlanish bo‘lishi kerak emas, faqat panjalar o‘zagidagi bo‘g‘imda barmoqni
birozgina harakatlantirish lozim;
– lekin bir bemorni tekshiruvdan o‘tkazayotganda
barcha urishlarning kuchi
solishtirma maqsad bilan bir xil bo‘lishi kerak:
– barmoq-plessimetr qovurg‘alar oraliqlari bo‘yicha joylashadi. Bevosita
perkussiyani 3 usulda amalga oshirish mumkin. Bevosita perkussiyani Yanovskiy
(XIX–XX asrlardagi mahalliy terapevt) usulida
bajarishda shifokor barmoq-
bolg‘acha bilan ko‘krak qafasiga urib turadi
va shunda paydo bo‘ladigan tovushlarni sezadi. Bevosita perkussiya ko‘proq ilk bir
necha oy umr kechirayotgan chaqaloqlarda, gipotrofiyaga chalinganda hamda jigar
va qorataloq chegarasini aniqlash uchun qo‘llaniladi. Ebshteyn (XIX–XX
asrlardagi nemis terapevti) usulida bevosita perkussiya o‘tkazish biroz Yanovskiy
usuliga o‘xshab ketadi – xuddi unda bo‘lgani kabi bevosita barmoq-bolg‘acha
bilan ko‘krak qafasiga uriladi, lekin zarba tez emas,
sekin urilishi, ayni paytda
biroz bosuvchan va xuddi teri qoplamlarini ishqalayotgandek bo‘ladi. Shifokor
zarba paytida paydo bo‘ladigan
tovushga emas, ko‘proq barmoq falangasining
sezuvchanligiga e’tibor qaratadi.
Obrazsov usuli – o‘ng qo‘lining ko‘rsatkich barmog‘i tirnoq falangasi qo‘shni
o‘rta barmoqdan sirpanib, shu zahotiyoq ko‘krak qafasiga uradi.
Bir vaqtning
o‘zida chap qo‘l bilan perkussiya qilinayotgan teri qatlamlarini (ular tovush
tarqalishini cheklab qo‘yadi) tekislash samara beradi.Tekshirish maqsadi va
usuliga qarab, solishtirma va topografik perkussiya mavjud bo‘ladi.
Odatda jarayon solishtirma perkussiyadan boshlanadi.
Uni bajarayotganda,
shifokor ko‘krak qafasining simmetrik joylashgan qismlarini perkussiya qilishda
paydo bo‘ladigan tovushlarni o‘zaro solishtiradi. Normal holatda tovushlar bir xil
bo‘lishi lozim.
