15
1.4 - rasm. a) alanga bilan o„t oldirish sxemasi; b) alanga bilan o„t oldirilgan
dvigatelning asosiy kamerasida
alanganing tarqalishi;
Yonuvchi aralashmani bunday usulda yondirish professor A. N. Voinov
tomonidan ishlab chiqilgan. Bu dvigatelning yonish kamerasi ikki qisimga
bo„lingan. Yonish kamerasining protsentini tashkil etuvchi yondosh kameraga
alohida karbyuratordan maxsus naycha bo„ylab
klapan orqali oson
alangalanadigan quyuq (α q 0.7.... 0.8) yonuvchi aralashma keladi. Asosiy
kameraga esa karbyuratordan suyuq (α q 1.4.... 1.8)
yonuvchi aralashma
kiritish klapani orqali keladi. Bunda yonish svechasi yondosh kamerada
joylashgan bo„lib, svechadan uchqun chiqishi bilan quyuq yonuvchi aralashma
yonadi. Buning natijasida yondosh kameradagi
bosim asosiy kameradagi
bosimdan ancha oshib ketadi. Bosimlar farqi vujudga kelganligi sababli
yongan aralashma yuqori tezlikda birlashtiruvchi kanal orqali asosiy kameraga
alanga shaklida otilib chiqadi. Bunday alanga
asosiy kameradagi suyuq
yonuvchi aralashmaning ham to„la yonishini ta‟minlaydi. Natijada ishlatilgan
gazlarda is gazi (SO) deyarli bo„lmaydi.
Dizellarning ishlatilishi
Xalq xo„jaligini rivojlantirishda ishlab chiqarilgan dizel dvigatellari bir
necha sabablarga ko„ra karbyuratorli dvigatellardan afzalliklari mavjud.
1) dizelda 1 kVt quvvat olish uchun sarf bladigan yonilg„ining solishtirma
sarfi karbyuratorli dvigatellarga nisbatan 35..40% ga kam,
bundan tashqari,
yonilg„ining tannarxi ikki baravar arzon..
2) Ish muddati nasbatan katta, masalan, YAMZ dvagatellarining motoresursi
10...12 ming motosoat, ya‟ni 350. . 400 ming km ni tashkil qiladi.
16
3) ishlatilgan gazlardagi zaxarlai kompanentlarning miqdori nisbatan kam;
4) dizellarda turli xil yonilg„i ishlatish mumkin;.
Dizel
dvigatellari
hozirgi
kunda
ishlab
chiqarilayotgan
yengil
avtomobillarining ayrim markalarida ham foydalanish yulga qo„yilgan.
