Qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy-metodik markazi

35 
malakalarni 
shakllantirishga 
yo‘naltirilgan 
shakllantirishga (real mexnat 
faoliyatiga yo‘naltirilgan) 
Ta’lim mazmuni 
Davlat ta’lim standartini 
amalga oshiradi 
Kasbiy-ta’limiy 
dasturlar­ ni 
o‘zlashtirishga 
qaratilgan 
individual 
yo‘nalish. 
Tez 
moslanuvchan 
talimning 
natijaviyligiga 
erishishga 
yo‘naltirilgan 
Ta’limni tashkil 
etish shakllari 
Ta’limni 
sinf-dars, 
auditoriyada tashkil etish. 
Ko‘nikmani 
rivojlantirishga 
yo‘naltirilgan amaliyot 
Individual , juftlikda, kichik 
guruhlarda va katta guruhlarda 
ishlash 
Pedagogik 
jarayonni tashkil 
etish va amalga 
oshirish metodlari 
Qatiy 
dastur 
asosida 
o‘qitishning 
sinf-dars 
tizimi doirasidagi bilim va 
ko‘nikmalarni 
shakllantirishga 
yo‘naltirilgan metodlar
Kasbiy-ta’limiy 
dasturlarni 
modullar 
asosida 
o‘zlashtirishning individual va 
kompetentlik 
yondashuviga 
yo‘naltirilgan 
muammoli-
faoliyatli metodlari
Pedagoglar 
faoliyatining 
jarayondagi o‘rni 
“Nasihatgo‘y”, “axborot 
beruvchi”, baholovchi” 
“Hamkor”, 
“maslahatchi”, 
“yordamchi”, “vositachi” 
Ta’lim oluvchilar 
faoliyatining 
jarayondagi o‘rni 
“Tinglovchi”, 
“qabul 
qiluvchi”, 
“xotirasida 
saqlovchi ” 
“Hamkor”, 
“tajriba 
o‘tkazuvchi”, 
“tadqiqotchi”, 
“konstruktor-yaratuvchi” 
Ta’lim muassasasini 
boshqarish 
tuzilmasi 
Tuzilma ta’lim muassasasi 
faoliyatini 
yuritishga 
yo‘naltirilgan 
Tuzilma 
ta’lim muassasasini 
rivojlantirishga yo‘naltirilgan 
Ta’lim natijalarini 
nazorat qilish va 
baholash 
Bilim, 
ko‘nikma 
va 
malakalarning 
shakllan-
ganligini 
tekshirishga 
yo‘naltirilgan (nazoratlar, 
testlar va hokazo) 
Mutaxassisning 
kasbiy 
kompetensiyasini va 
shaxsiy 
sifatlarini rivojlanish darajasini 
aniqlashga hamda baholash ham 
talim 
olish 
xarakteriga 
yo‘naltirilgan
Keltirilgan tavsiflarni tahlil etish natijasida ta’limga kompetentlik 
yondashuvining shakllanish shart-sharoitlarini aniqlab olish mumkin: 
– 
bilimlar izlanish va fikrlash faoliyatlari, ijod jarayoni mahsuli sifatida turli 
xil shakllarda tizimli, fanlararo hamda umumlashtirilgan holda beriladi; 
– 
pedagog “boshqaruvchi”, “hamkor” sifatida namoyon bo‘ladi, ya’ni, 
hamkorlik qilish, demokratik ravishda ta’sir o‘tkazish, yordam berish, ruhlantirish, 

36 
talabaning shaxsiy tashabbuslariga e’tiborli bo‘lish, uning shaxsini rivojlantirishga 
intilish pozitsiyasini egallaydi; 
– 
talaba pedagoglar va boshqa talabalar bilan faol hamkorlik qilishga, bir-
birini qo‘llab-quvvatlash va o‘zaro 
ma’suliyatlilik muhitini yaratishga 
yo‘naltirilgan; 
– 
ta’lim oluvchilar uchun ta’lim va tarbiyani tashkil etishning guruhli 
shakllari orqali shaxslararo munosabatlar va muloqatning xilma-xil shakllarini 
amaliy ravishda o‘zlashtirishlari, hamkorlikda ishlash va ijod qilish quvonchini his 
etishlari uchun shart-sharoitlar yaratiladi; 
– 
harakat va xulq-atvorlarning oldindan belgilab qo‘yilgan namunasiga 
mosligini baholashdan voz kechish.
Inson tabiatidan kelib chiqqan holda, pedagogik jarayonning mazmuniy 
tuzilmasini aks ettiradigan, ta’limning maqsadini qo‘yishdan boshlab to natijaga 
erishishgacha bo‘lgan faoliyatni tashkil etishning barcha bosqichlari loyihalanadi. 
Jamoaviy-individual ravishda tafakkur etish texnologiyasida rivojlantiruvchi 
makon–tabiiy ijtimoiy muhit hisoblanadi, unda umumlashtirilgan (jamoa), 
shaxslararo (qiziqishlarga ko‘ra ijodiy birlashmalar), kasbiy (predmetli 
mazmun)dan iborat bo‘lgan munosabatlar tizimida bilim olish va o‘quv-kasbiy 
faoliyatga oid muammolar hal etiladi, shuningdek, hayotiy muammoli vaziyatlarni 
boshdan kechirib ko‘riladi.
Kompetentli yondashuvning mohiyati, yuqorida ko‘rsatib o‘tilganidek, u 
insonda 
mustaqil 
ravishda 
bilimlarni 
egallash 
faoliyatini tashkillashtirish, refleksiya, ijodkorlik, 
jismoniy va ruhiy jihatdan o‘zini boshqara olish 
ko‘nikmalarini egallash, o‘z-o‘zini uyushtirish va 
rivojlantirish 
kabi 
qobiliyat 
va 
layoqatlarni 
shakllantirishni ta’minlaydi. Shuningdek bunga kasbiy 
kompetentlikni shakllantirishning didaktik modelini 
tuzish uchun nazariy-metodologik asos sifatida olingan o‘z-o‘zini rivojlantirish 
nazariyasi ham to‘la-to‘kis mos keladi.

Download 26,13 Mb.