• Kreativ yondashuv – Kreativlik
  • Qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy-metodik markazi




    Download 26,13 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet327/593
    Sana27.05.2024
    Hajmi26,13 Mb.
    #254636
    1   ...   323   324   325   326   327   328   329   330   ...   593
    Bog'liq
    01 YANGI O‘ZBEKISTON

    Aksiologik 
    yondashuv
    Aksiologiya 
    (yunoncha 
    axio
    – qadriyat va 
    logos
    – fan, ta’limot) 
    – qadriyatshunoslik, ma’naviy hodisalardan biri bo‘lgan qadriyatlar sohasini 
    o‘rganadigan, uning qonun va kategoriyalarini tadqiq qiladigan ilm yo‘nalishi, 
    qadriyatlar haqidagi fan. U XIX asrning ikkinchi yarmida nemis qadriyatshunosi 
    E.Gartman va fransuz olimi P.Lapi tomonidan ilmiy iste’molga kiritilgan. Aksiologiya 
    aksiologik ong, qadrlash tuyg‘usi, aksiologik bilish, qadrlash tamoyiliga tayanib 
    to‘plangan qadriyatlar to‘g‘risidagi bilimlar sistemasidir. Zamonaviy Aksiologiyada 
    ob’ektiv, sub’ektiv va plyuralistik oqim hamda yo‘nalishlar mavjud. Aksiologiya 


    31 
    «qadr», «qadrlash», «qadriyatlar», «qadriyatlar tizimi» kabi aksiologik kategoriyalarni, 
    ularning turli shakllarini o‘rganadi. Qadriyatlar tizimining ijtimoiy taraqqiyotga 
    bog‘liqlik qonuni, qadriyatlar tizimining o‘zgarishi va takomillashuvi bilan bog‘liq 
    aksiologik qonunlar ham aksiologiya shug‘ullanadigan masalalar doirasiga kiradi.
    Kreativ yondashuv – Kreativlik 
    (lot., ing. “create ” – yaratish, “creative” – 
    yaratuvchi, ijodkor) – individning yangi g‘oyalarni ishlab chiqarishga tayyorlikni 
    tavsiflovchi va mustaqil omil sifatida iqtidorlilikning tarkibiga kiruvchi ijodiy 
    qobiliyati 
    Zamonaviy pedagogikada “kreativ pedagogika” tushunchasi qo‘llanila 
    boshlaganiga hali u qadar ko‘p vaqt bo‘lmadi. Biroq, o‘qitish jarayoniga 
    innovatsion hamda ijodkorlik yondashuvlarini qaror toptirishga bo‘lgan ehtiyoj 
    “Kreativ pedagogika”ning pedagogik turkum fanlar 
    orasida mustaqil predmet sifatida shakllanishini 
    ta’minladi. Ushbu predmet asoslarini pedagogika tarixi, 
    umumiy va kasbiy pedagogika hamda psixologiya, 
    xususiy 
    fanlarni 
    o‘qitish 
    metodikasi, 
    ta’lim 
    texnologiyasi va kasbiy etika kabi fanlarning 
    metodologik g‘oyalari tashkil etadi.
    “Kreativ pedagogika” quyidagi ikki holatni 
    kafolatlay olishi zarur:
    1) pedagog-o‘qituvchilar tomonidan o‘quv fanlarini past o‘zlashtirayotgan va 
    ularini o‘rganishni zerikarli deb hisoblayotgan talabalar e’tiborlarini fan asoslarini 
    o‘zlashtirishga jalb etish;
    2) talabalarda kreativ fikrlash va ijodiy faoliyat natijalarini rag‘batlantirishga 
    xizmat qiladigan strategiya va vositalarni tavsiya etish orqali auditoriyada ulardan 
    samarali foydalanishlari uchun imkoniyat yaratish.
    O‘qituvchining ijodkorligi esa u tomonidan tashkil etiladigan kasbiy 
    faoliyatni tashkil etishga ijodiy (kreativ) yondashuvida aks etadi. So‘nggi yillarda 
    ushbu holat “pedagogik kreativlik” tushunchasi bilan ifodalanmoqda.
    Pedagogik kreativlik
    – pedagogning an’anaviy pedagogik fikrlashdan farqli 


    32 
    ravishda ta’lim va tarbiya jarayonini samaradorligi ta’minlashga xizmat qiluvchi 
    yangi g‘oyalarni yaratish, shuningdek, mavjud pedagogik 
    muammolarni ijobiy hal qilishga bo‘lgan tayyorgarligini 
    tavsiflovchi qobiliyati
     
    “Kreativlik” tushunchasi o‘zida madaniy xilma-
    xillikni aks ettiradi. G‘arb kishilari uchun kreativlik, 
    umuman olganda, yangilik sanaladi. Ular kreativlik negizida noan’anaviylik, 
    qiziquvchanlik, tasavvur, hazil- mutoyiba tuyg‘usi va erkinlik mavjud bo‘lishiga 
    e’tiborni qaratadilar, Sharqliklar esa, aksincha, kreativlikni ezgulikning qayta 
    tug‘ilish jarayoni, deb tushunadilar.


    Download 26,13 Mb.
    1   ...   323   324   325   326   327   328   329   330   ...   593




    Download 26,13 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy-metodik markazi

    Download 26,13 Mb.
    Pdf ko'rish