Qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy-metodik markazi

59 
lozim bo‘lgan bilim, ko‘nikma, malaka, tayanch va o‘quv moduliga doir xususiy 
kompetensiyalarni nazorat qilish va baholash uchun kredit nazorat topshiriqlari, 
ularning ma’ruza, laboratoriya, amaliy, seminar mashg‘ulotlari va mustaqil ta’lim 
jarayonida to‘plash yo‘llarini aniqlaydi. 
Akademik modul - 
yaxlit, muayyan o‘quv natijalariga erishishga qaratilgan, 
talabaning o‘zlashtirishi lozim bo‘lgan bilim, ko‘nikma, malaka, tayanch va o‘quv 
moduliga doir xususiy kompetensiyalarni nazorat qilish va baholash Reyting tizimi 
mezonlariga ega bulgan tizimli, izchil o‘qish va o‘rganish harakatlari jamlanmasi. U 
odatda bir semestr davom etadi lekin ayrim hollarda bir necha soatdan iborat bo‘lishi 
ham mumkin. ЕCТС tizimida har bir modul o‘zida muayyan miqdordagi kreditlarni 
aks ettiradi.
O‘quv moduli o‘quv rejada ko‘zda tutilgan pedagogik va ishlab chiqarish 
amaliyoti, bitiruv-loyiha ishi yoki magistrlik dissertatsiya ishi bo‘lishi mumkin. 
Kredit-modul tizimi, bu - o‘qitish jarayonini maqsadga muvofiq tashkil etish 
jarayoni bo‘lib, o‘qitishning modul texnologiyalari jamlamasi va kredit o‘lchovi 
asosida baholash modeli hisoblanadi. Mazkur tizimni pedagogik jarayonga qo‘llash 
o‘qitish jarayoni shakllari
: ma’ruza, laboratoriya, amaliy, seminar mashg‘ulotlarini 
o‘quv maqsadlari asosida uyg‘unlashtirish, talabalarning o‘zlashtirgan bilim, 
ko‘nikma, malaka, tayanch va o‘quv moduliga oid xususiy kompetensiyalarni nazorat 
qilish va baholashda reyting tizimidan maqsadga muvofiq foydalanish
lozim. Ushbu 
jarayonni professor-o‘qituvchilar yaxlit, uzviy va izchillikda tashkil etiladigan
serqirra hamda murakkab tizimli jarayon ekanligini tasavvur qilishi va loyihalashi 
zarur.
Kredit-modul tizimida an’anaviy o‘qitishdan voz kechish, ya’ni talabalarni 
passiv tinglovchi sifatida o‘quv ma’lumotlarni tayyor holida yetkazmasdan, balki 
talabalarni pedagogik jarayonning sub’ekti sifatida mustaqil bilim olish 
qobiliyatlarini rivojlantirish talab etiladi. 
O‘quv modulini o‘qitishda professor-o‘qituvchi o‘zi o‘qitishga mutassadi 
bo‘lgan o‘quv modulini shu kursga ajratilgan kredit birlik asosida reyting tizimi 
uchun 
talabalarning o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma, malaka, tayanch va o‘quv 
moduliga oid xususiy kompetensiyalarni nazorat qilish va baholash uchun o‘quv 
topshiriqlari va nostandart test topshiriqlarini tuzishi lozim.
O‘quv modulini o‘qitishda 
kredit-modul tizimi quyidagi didaktik maqsad va 
vazifalarni amalga oshiradi: 
oliy ta’limni rivojlantirish Konsepsiyasida belgilangan maqsad va vazifalarga 
mos o‘quv jarayonini tashkil etishni amalga oshiradi; 
o‘quv rejadan o‘rin olgan har bir o‘quv moduli, kursning talabalarning 
kelgusidagi kasbiy faoliyatida tutgan o‘rniga muvofiq kredit birligini qiymatini 
aniqlash; 
reyting tizimi uchun Blum o‘quv maqsadlariga muvofiq 
talabalarning 
o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma, malaka, tayanch va o‘quv moduliga oid xususiy 

60 
kompetensiyalarni nazorat qilish va baholash uchun o‘quv topshiriqlari va 
nostandart test topshiriqlarini shakllantirish; 
o‘quv o‘quv modulii bo‘yicha bilim, ko‘nikma, malaka, tayanch va o‘quv 
moduliga oid xususiy kompetensiyalarni talabalar tomonidan qiziqishi va 
ehtiyojlariga muvofiq to‘liq o‘zlashtirilishi uchun o‘z o‘quv rejalarini individual 
tarzda tuzishlariga imkon yaratish; 
o‘qitish jarayoni shakllari
: ma’ruza, laboratoriya, amaliy, seminar 
mashg‘ulotlarini o‘quv maqsadlari asosida uyg‘unlashtirish, talabalarning mustaqil 
ta’limi va ishining nisbatini orttirish, mazkur jarayonni rejali va maqsadga muvofiq 
tashkil etish; 
bo‘lajak mutaxassislarga mehnat bozorida qo‘yiladigan talablarni inobatga 
olgan holda o‘qitish jarayonini tashkil etilishi va dasturlarni optimallashtirishning 
qulayligi va kooreksiyalash imkoniyati mavjudligi.
Yuqoridagi maqsad va vazifalar professor-o‘qituvchilardan 
ma’ruza, 
laboratoriya, amaliy, seminar
mashg‘ulotlarini nafaqat o‘qitishni innovatsion ta’lim 
texnologiyalari asosida olib borish, balki talabaning mustaqil ta’lim va ishiga 
yangicha yondashish, zamon talabidan kelib chiqib, mutaxassisning malaka 
talablaridan kelib chiqqan holda tabalar tomonidan 
bilim, ko‘nikma, malaka, tayanch 
va o‘quv moduliga oid xususiy kompetensiyalar, kasbiy va vitagen tajribalarni 
egallash, ularda tabiiy-ilmiy savodxonlik, amaliy ko‘nikmalarni shakllantirish 
natijasida inson kapitali yaratishni talab etadi.
Xorijiy tajribaga ko‘ra, kredit-modul tizimida o‘quv jarayoni har semestrda 2-4 
tagacha moduldan iborat bo‘ladi. Modulda jamlangan o‘quv modulilar osondan 
murakkablik sari, nazariy-uslubiy o‘quv modulilardan amaliy o‘quv modulilarga 
qarab hamda mantiqiy jihatdan bir-birini o‘zaro uzviy to‘ldirish prinsipi asosida 
shakllantiriladi. Talaba mutaxassis bo‘lib shakllanishi uchun nafaqat axborotlar, balki 
ularni qayta ishlash, amaliyotga joriy qila olish malakasiga ega bo‘lishi talab etiladi. 
Modul asosida o‘qitish tizimida talabalar bilimi,ko‘nikma, malaka, tayanch va 
o‘quv moduliga oid xususiy kompetensiyalarni nazorat qilish va baholashda reyting 
baholash tizimidan foydalaniladi. Unda talabaning barcha o‘quv faoliyati, ya’ni 
auditoriya va auditoriyadan tashqari mashg‘ulotlarda olgan, o‘zlashtirgan bilimlari 
ball berish orqali baholanadi. 

Download 26,13 Mb.