|
Oriental Renaissance: InnovativeBog'liq qoloq-mamlakatlarni-inqirozdan-chiqish-va-rivojlanishning-zaruriy-yo-llariOriental Renaissance: Innovative,
educational, natural and social sciences
VOLUME 1 | ISSUE 10
ISSN 2181-1784
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423
1167
w
www.oriens.uz
November
2021
Vasiliy Leontyev tomonidan Leontyev Paradoksi orqali (ya’ni, ishlab chiqarish
omillarining amalda bajarilmasligi-mehnat serob mamlakatning kapital sig‘imi,
kapital serob mamlakatning mehnat sig‘imi tovarlarni eksport qilishi)ni isbotladi
4
.
Iqtisodiy o‘sishni iqtisodiyotning tovarlar va xizmatlar ishlab chiqarish qobiliyatining
oshishi sifatida aniqlash mumkin. Mamlakat uchun kelishilgan ideal o‘sish sur’ati
yoki unga erishishning eng yaxshi usuli yo‘q.
Iqtisodiy o‘sish omillari: Turli iqtisodchilar va manbalar iqtisodiy o‘sishga
nima sabab bo‘layotgani haqida turlicha fikrlarga ega. Quyidagi bir nechta
tushuntirishlar mavjud. Eng rivojlangan mamlakat sifatida AQSH iqtisodiy o‘sishni
oladigan bo‘lsak unda rag‘batlantirish uchun qo‘llagan bir qancha o‘lchovlar
quyidagilar
5
:
Iste’mol xarajatlari
Biznes sarmoyasi
Soliq imtiyozlari
Deregulyatsiya (sanoat yoki biznesga yuklangan qoidalarni yumshatish uchun)
Infratuzilma xarajatlarini ko‘paytirish (infratuzilmani quruvchilar uchun ish
o‘rinlarini yaratadi va korxonalarning samarali ishlashini ta’minlash orqali
hosildorlikni oshiradi)
Iqtisodiy o‘sishga erishishning yana bir usuli - ishlab chiqarishning to‘rtta
omilining sifati va miqdorini oshirishdir. Ishlab chiqarish omillari - bu iqtisodiyotda
tovar va xizmatlar yaratishda foydalaniladigan resurslar. Bu omillar:
Yer
Mehnat
Kapital
Tadbirkorlik salohiyati( bu omil juda muhim, chunki tadbirkorga barcha omil
bilan yetarli bo‘lsa ham agarda salohiyat bo‘lmasa samaradorlik tushib ketishi
mumkin).
Bundan tashqari, Qoloq mamlakatlarning ayni globallashuv davridagi eng
muhim quyidagi to‘rtta usul iqtisodiy o‘sishga olib kelishi mumkin:
Jismoniy kapital miqdorini oshiring
Texnologik yaxshilanishlarni amalga oshiring
Ishchi kuchini oshiring
Inson kapitalini oshirish (ishchi kuchining malakasini oshirish)
4
N.S.Ismailova “Jahon iqtisodiyoti va xalqaro iqtisodiy munosabatlar” darslik Toshkent “Noshir” nashriyoti 2019. -
320-bet
5
Horst Siebert “The World Economy” ISBN 9780203815359 Published April 27, 2018 by Routledge 2nd Edition
|
| |
