|
Qoraqolpoq davlat universiteti ekologiya va fiziologiya
|
| bet | 40/50 | | Sana | 14.06.2024 | | Hajmi | 424 Kb. | | #263569 |
Bog'liq биогеография лекция узб8. Chala cho'llar. Saksovullar, kichik susluk va to'rg'aylar o'zlariga qulay sharoit topib oladi.
9. Sahrolar. temperatura rejimiga bog'liq bo'linadi. Ulardan biri (o'rtacha poyas sahrosi) issiq yoz va sovuq qish bilan, boshqalari esa (tropik poyas sahrosi)-yil davomidagi yuqori temperatura bilan xarakterlanadi. Yillik yog'ingarchilik 200 mm dan oshmaydi. Asosiy tuproqlari-qo'ng'ir va och qo'ng'ir tuproqlar bo'lib unda oson eruvchi tuzlar ko'p bo'ladi. Sahroning to'rt tipi bor: 1. Glinisli. 2 Sho'rli 3. Qumli. 4. Toshli
Cho'l o'simliklari (yarim butalar) yoz oyida ting holatda o'sadi. Tropik poyasdagi sahrolarda sukkulentlar ko'p bo'ladi. O'rtacha poyasda qishda ular barglarini to'kadi yoki qishlaydi. Efemer va efemeroydlar o'sadi. Qumli sahroda o'simliklarning ildizi uzun bo'ladi. Hayvonlar uyada yashaydi. Kaltakesak ilonlar, hasharotlar hayot kechiradi. Sut emizuvchilardan antilopalar, saygaklar, kemiruvchilar yashaydi. Saksovul, massasi 500 ts/ga efemer butalar-125 ts/ga. Birinchi maxsulot 60-80 ts/ga. Avstraliyada akatsiya, Amerikada-kaktuslar, Janubiy Afrikada-aloe o'sadi.
10. Qurg'oq-subtropik va butalar zonasi. Yer O'rta dengizi o'rmonlari va butalar egallaydi, lavralilar o'rmoni va kserofil o'simliklar sinfi o'sadi. Ular Janubiy Afrikada, Shimoliy Amerikada, Avstraliyada mavjud. Yosh oylari issiq va qurg'oq. Qish iliq va yillik yog'ingarchilik 500-700 mm. Tuya, Kiparis, tish, evkalipt o'sadi. O'simliklarda efir yog'lari ko'p. Hayvonlardan kemiruvchilar, sut emizuvchilar ko'p. Sekvoya dendron daraxti-3000 yil yashaydi. Butalarning massasi-500-5000 ts/ga Birinchi mahsulot 50-150 ts/ga
11. Savannalar. Butalar, g'allalar, o'sadi. Zebra, jirafa, antilopalar yashaydi. Avstraliyada kenguru, kilsiz qushlar- nandu yashaydi.
12. Tropik siyrаk o'rmonlar. Baobab, akatsiyalar.
13. Barg to'kuvchi tropik o'rmonlar. Orxideyalar va paporotniklar yashaydi.
14. Mavsumiy yarim yaproq io'kuvchi o'rmonlar.
15. Namli tropik o'rmonlar.
|
| |
