|
shiraga kislotali muhit beradi. M e’da shirasining asosiy fermenti bo‘lmish
Pdf ko'rish
|
| bet | 102/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotshiraga kislotali muhit beradi. M e’da shirasining asosiy fermenti bo‘lmish
pepsin esa faqat o ‘sha kislotali muhit tarkibida bo‘ladi. Xlorid kislota
m e’da hazm jarayonlarining to‘g ‘ri borishida, achish-bijg‘ish jarayonlarini
ro‘yobga chiqarishda, xilma-xil mineral moddalaming erishida, m e’da va
ichakda harakat faoliyatlarining, hususan m e’dadan o ‘n ikki barmoq
ichakga ozuqa o ‘tkazishini boshqarishda ishtirok etadi. Bu kislota
oqsillami bo‘rttirib, hazm bo‘lishiga yordam beradi. Shirada o ‘rtacha 0.4-
0.5% atrofida xlorid kislota bo‘lib, u erkin va xilma-xil organik moddalar
171
bilan birikgan holda uchraydi. M e’da shirasida sezilarli miqdorda xlorid
kislota bo‘lsa ham, u m e’da devoriga zararli ta’sir qilmaydi. G.Devmport
m e’da devorining xlorid kislota ta’sirida hazmlanmasligi (himoya to‘siq)
xususiyati katta ahamiyatga ega deb ta’kidlaydi.Uning fikricha, shilliq
pardalar silindrik epiteliyalarning ustki murakkab lipidlar bilan qoplangan.
Shuning uchun normada silindrik epiteliyalar orasidan
H ionlari shilliq
parda tomoniga, ichkaridagi Na+ ionlari esa, m e’da ichiga o ‘tmaydi;
shunga ko‘ra shilliq pardani kislota jarohatlantirmaydi. Agar lipidlaming
parchalanishi uchun sharoit tug‘ilsa (organizmda bu lipidlami o ‘t
kislotasining tuzlari, o ‘t tarkibidagi lizosim, to‘qimalardagi gistaminni
parchalaydi), m e’da devorining baryer funksiyasi buzilib, H+ kationi
shilliq pardaga, Na+ kationi esa, m e’da ichiga o ‘ta oladigan b o iib qoladi.
Oqibatda m e’daning shilliq pardasi kislota ta’sirida jarohatlanib, ma’lum
darajada hazm b o ia d i va
tezda bitmaydigan yaralar paydo boiadi.
M e’dada b o iib o ‘tadigan hazm jarayonlarining jadalligi, fermentlar
|
| |
