|
Rajamurodov z. T., Rajabov a. I. Odam va hayvonlar fiziologiyasi
Pdf ko'rish
|
| bet | 104/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotparchalaydi.
Lipazia - odam va hayvonlar uchun ahamiyatli bo‘lib, miqdori juda
kam, m e’daning pilorus qismining bosh hujayralarida hosil bo‘ladi. Bu
ferment neytral yog‘lami glitserin va yog‘ kislotalarigacha parchalaydi.
Asosan emultsiya holidagi y og‘larga, masalan sut y o g ‘lariga yaxshi ta’sir
qiladi.
Elastaza (jelatinaza) - miqdori juda kam bo‘lib, proteolitik fermentlar
qatoriga kiradi, biriktiruvchi to‘qima oqsili - jelatinani parchalaydi. Toza
m e’da shirasida amilolitik fermentlar bo‘lmaydi. Ammo m e’dada
uglevodlar qisman parchalanadi. Chunki m e’daga tushgan ozuqa
luqmasiga shira asta-sekin shimiladi. Luqmaning ichki qismiga shira
shimilib borgancha u yerdagi muhit ishqoriyligicha turadi; shunga ko‘ra
luqma bilan kelgan so ‘lak va ozuqa fermentlari ta’sir ko'rsatishda davom
etadi. Luqmaning m e’da shirasi shimilgan joylarida esa muhit zudlik bilan
o ‘zgarib kislotali bo‘lib qoladi, oqibatda amilolitik fermentlaming faolligi
so ‘nadi va m e’da shirasi fermentlari ta’sir ko‘rsata boshlaydi. M e’da
pilorus qismining shirasi fundal qismi shirasidan farq qiladi. M e’daning bu
qismidan ajralgan shira zaif ishqoriy muhitga ega. Tarkibida pepsin kam,
buning ustiga pepsinning faolligi, demak shiraning hazmlash kuchi past
pilorus shirasi - y o g li ozuqalami parchalashda, katta ahamiyatga ega.
Chunki yog‘li ozuqalar iste’mol qilinganda m e’daning fundal qismidagi
hujayralar faoliyati tormozlanadi. Shu sababli m e’daning fundal qismida
yogTarga aloqador biriktimvchi to‘qimalar to‘la hazm b o‘lmaydi. Bu
to‘qimalar pilomsda kuchsiz kislotali muhitdagi pepsin ta’sirida hazm
bo‘ladi. Shundan keyingina y og ‘lar ichaklarda batamom hazm bo‘lishi
mumkin. M e’dadagi qo‘shimcha bezlar ajratadigan shilimshiq ham hazm
|
| |
