|
jarayonlarining yaxshi kechishida katta ahamiyatga ega. U m e’da devorini
Pdf ko'rish
|
| bet | 105/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotjarayonlarining yaxshi kechishida katta ahamiyatga ega. U m e’da devorini
turli ta’sirotlardan saqlaydi. Jumladan, dag‘al ozuqalami ho‘llab,
yumshatadi, shu tariqa m e’da devoriga k o‘rsatadigan ta’sirini kamaytiradi,
kislota va boshqa zararli moddalami suyultirib, zararsizlantiradi. M e’da
shirasining tarkibida faol proteolitik ferment -pepsin bo‘lsada, m e’da
devorining o ‘zi shu ferment ta’sirida hazm boTmaydi. Buning sababi
to‘g ‘risida bir necha fikrlar bayon etilgan. Ayrim olimlar buning boisi
shilimshiq va himoya - to‘siq xususiyatlari tufayli m e’da devori saqlanib
qoladi, deb hisoblasa, boshqalari m e’da devori bo‘ylab oqayotgan qonning
ishqoriy muhitga egaligi pepsin faolligini pasaytiradi, deb tushuntiradilar.
Keyingi paytlarda m e’da devorida antipepsin hosil bo‘lib turadi, degan
ma’lumotlar paydo bo‘ldi.
173
ME’DADA SHIRANING AJRALISHI
It m e’dasida shira vaqti-vaqti bilan ozuqa iste’mol qilganda ajraladi.
Shira ajratmasining qonuniyatlari dastlab I.P.Pavlov laboratoriyasida har
tomonlama o'rganilgan. M e’da bezlaridan shira neyrogumoral sistema
ishtirokida ajralib chiqadi. Bunda u a w a l faqat nerv tizimi ishtirokida
so ‘ngra, esa gumoral va nerv sistemalarining chambarchas hamkorligida
ajraladi. Shu sababli shira ajralishida ikki faza: nerv ya’ni murakkab
reflektor faza va gumoral - neyro-kimyoviy faza tafovut qilinadi.
Reflektor faza hazmlash qobiliyati kuchli, fementativ va kislotali
xususiyatlari yuqori b o iga n m e’da shirasining asosiy qismi reflektor y o ‘li
bilan anashu fazada ajraladi. Shira ajralish refleksi qo‘ydagicha amalga
oshadi. Og‘izga tushgan ozuqa og‘iz bo‘shlig‘idagi retseptorlami (nerv
|
| |
