|
Rajamurodov z. T., Rajabov a. I. Odam va hayvonlar fiziologiyasi
Pdf ko'rish
|
| bet | 64/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotnafas olish soniga
ko‘paytirilgan nafas hajmiga teng bo'ladi. Odatiy nafas olishda erkaklarda
u 5-8 L.ga, ayollarda esa 3-5 L.ga teng. 0 ‘pka ventilyasiyasining hajmi
moddalar almashinuvining jadalligi bilan aniqlanadi.
Nafasning daqiqalik mutloq hajmi bolalarda 5 yoshdan boshlab
kattalarga nisbatan ancha ko‘p, 12 yoshda voyaga yetgan odamlardan 2
barobar ko‘p. Hattoki, yangi tug‘ilgan bolalarda nafasning daqiqalik hajmi
1 kg tirik massasiga hisoblab chiqilganida voyaga yetgan odamlamikidan
2 marta ortiq.
Odamlarda nafasning daqiqalik hajmini eng yuqori bo‘lishi 20-30
yoshda qayd qilinadi. Qarilik paytida o ‘pka ventilyasiyasining hajmi
kamayadi.
Sog‘lom
odamlarda
odatiy
nafas
olishda
doimo
yurakdan
haydalayotgan qonning daqiqalik hajmiga teng bo‘lgan yoki daqiqada
o ‘pka kapillyarlaridan o ‘tadigan qon oqimi tezligiga bo‘lgan nisbati bilan
aniqlanadi va bu nisbat 0,8-1,0 ga teng bo‘ladi.
0 ‘z-o‘zidan bajarilayotgan nafas olishda o ‘pka ventilyasiyasi kislo-
rod qabul qilinish darajasiga mos bo‘ladi. 0 ‘pka ventilyasiyasi alveola-
larga kislorodni tushishini va karbonat angidrid gazining chiqarilishini
145
ta’minlydi. Bundan tashqari bu gazlaming arterial qondagi ma’lum
tarkibini saqlab turadi. 0 ‘pka ventilyasiyasini imkoniyat darajasida o ‘z-
o ‘zidan maksimal tezlashtirishda, nafas chastotalari 1 daqiqada 50-80
gacha, nafas hajmini 2-4 litrgacha, nafasning daqiqalik hajmini 100-200
l.gacha oshiradi. 0 ‘pka ventilyasiyasi gazli soatlar y o ‘rdamida o'lchanadi.
QONDA KISLOROD YETISHMASLIGI VA KARBONAT
|
| |
