ДТС асоенда укув фаолиятининг ном и
|
Хафт
алар
сони
|
Аудито
рия
соатлар
и
|
Умумий
укув
шкламаси
|
Кредит
|
1.
|
Наэарий ва амалий та’лим
|
136
|
[136-36]
|
136-54=7
344
|
7344-0,02
9=213
|
2.
|
Педагогик
амалиёт
|
8
|
288
|
432
|
13
|
3.
|
Битирув ишн
|
5
|
536=18 0
|
5-54=270
|
8
|
4.
|
Аттестация
|
19
|
-
|
-
|
6
|
5,
|
Т а’тил
|
32
|
-
|
-
|
|
Жами: 204 5508 8262 240
|
Kreditlarni xisoblash va ularni O’quv faoliyatlari turlari, bloklar
va aloxida fanlar buyicha tassimlashda utish koeffitsienti (Kut)ni
aniqlash talab etiladi:
Kut= 240:8262-0,029
Bu yerda: 240 - bakalavriatning YeST8 buyicha umumiy mexnat sarflari yigindisi, soat.
Jami kreditlar soni talabalarning mexnat sarfiga ko’ra utish koeffitsienti (0,029)ga kupaytiriladi.
O’quv faoliyatining turlari, bloklar va aloxida O’quv buyicha kreditlarni xisoblash quyidagi namuna buyicha amalga oshiriladi (5 -
jadval):
jadval. Fanlar bloklari buyicha kreditlar taksimoti
№
|
Фанлар
блокларннинг
номланишн
|
Аудитория
соатлари
|
Умумий
укув
шкламасн
|
Кредит
|
1,
|
Ум ум гуманитар ва ижтимоий фанлар
|
1214 (=25 %)
|
1726
|
50
|
2.
|
Математик ва табиий-илмнй фанлар
|
846 (25 %)
|
1292
|
37
|
3.
|
Умумкасб фан лари
|
2034 (50 %)
|
3682
|
89
|
4.
|
Ихтисосллк фанлар
|
468(=10 %)
|
794
|
23
|
5,
|
Кушимchа фанлар
|
334(=5 %)
|
450
|
14
|
6.
|
Малакавий амалиyot
|
432
6
|
648
9
|
19
|
7.
|
Bitnruv ishi
|
180
|
270
|
8
|
|
Jamn
|
5508
|
8262
|
240
|
O’quv jarayoni modul-kredit tizimi asosida tashkil etilganida, odatda
balli yoki 100 foizli baxo shkalasi qo’llaniladi. Ya’ni:
A-4 b; V-3,5 b; S-3 b;
D -2,5; E-2 b;
F- 1,5 b; F-1 b
100 foizli baxolash tizimi taxminan quyidagicha tassimlanadi:
mashgulotlarda satnashishi - 5%;
joriy nazorat (test) - 30 % (odatda 10 % dan 3 marta);
mustasil ta’lim - 15 % (urtacha 5 % dan 3 marta);
laboratoriya ishi - 10 %;
kurs loyixasi (ishi) - 10 %;
yakuniy imtixon - 30 %
Evropa mamlakatlarida modul-kredit tizimi buyicha faoliyat yuritayotgan universitetlarda baxolash mezonlari va darajalari
Bacholar
ta’rifi
|
11J artl i[ bыgisi
|
UэLYIGGNrISh
%
|
Bvdsshash iezoni
|
TayYorgarllk
darajasi
|
A’lo
|
A
|
90-100
(baxolash)
|
Bnlimlarni uыumlash tirua. oladi, ma-klumotlarnl ba\olaydi, щlil Kechadi. tushuыndn, bshchadk
|
4-daraja (iщdiy daraja)
|
J uda yakshi
|
B
|
Ya0-90 {onktez aa ta\lll)
|
Bnlyushrsh sintealaydi, taxlll qiladi, flaLdi, tushuvyadi, biladk
|
3-daraja (k^nnma aa malakalarga эgalnknn t^la namayish эtnsh darajasi)
|
.Yaxshi
|
S
|
70-YaO kullash
|
Bilnmlarki (^llaydn, tushuladi. bnladn
|
3-daraja {kunikma aa malakalarga эgshvk darajasi)
|
IfanimypiiH
|
D
|
tush uiish
|
Billmlarni tushuladi. biladk
|
2-daraja (bnlnmshrii kayta shishi darajasi)
|
Etarli
|
E
|
*0-60 bnlnsh
|
Bishzmlardyya kabardor
|
1 -daraja {tasaaur эtish darajasi)
|
Etarlya эm as, щ^tinыchya dna him pa gm talab KLLIkLDI
|
FY
|
40- =0
|
Enpnmpyardin YoMOK xabardor
|
0-daraja (&shn tasavvur эtnsh darajasi)
|
Etarln эm as, цrshnыchj dna jupa щm k£p N111PYaGI talay knliladi
|
F
|
40 nam
|
Bill mlardan iuglaщ xayardor эmas
|
0-daraja (mutlaцy tasaэa^r эta ol maslыk darajasi)
|
O’quv fani (moduli) materialining 90-100 % o’zlashtirilishi uchun “a’lo” bado kuyiladi. Bu kasbiy tayёrgarlikni 4-darajasiga teng bulib,
“ijod darajasi” deb belgilanadi. Agarda o’quv fani (moduli) dasturi buyicha materiallar kamida 50 % o’zlashtirilsa, u dolda “etarli” badosi
w i V-» a 55 /—
kuyiladi va u o’zlashtirishning tasavvur эtish darajasi deb belgilanadi. O’quv fani materiallarining 40 % dan kam o’zlashtirishi, tayёrgarlikning 0-darajasi (“mutlako tasavvur эta olmaslik darajasi”)ga teng disoblanadi.
Xar bir kurs yakunlangandan sung talaba kreditni yakunlaganligi tugrisidagi guvoxnomaga эga buladi.
Masofali ukitish zamonaviy ta’limning эng muxim va tobora ommaviylashib boraёtgan shakli sanaladi. Zamonaviy sharoitda axborot- kommunikaцion texnologiyalarning tezkor rivojlaniqhi ta’lim jaraёnida ularning imkoniyatlaridan foydalaniqh uchun цulay sharoitni vujudga keltirdi. Ayni vaцtda etakchi xorijiy mamlakatlar masofadan uцitish borasida boy tajriba tuplangan.
Masofaviy ta’lim - muayyan nuцtadan axborot-kommunikaцiya vositalari (video, audio, kompyuter, multimedia, radio, televidenie va b.) ёrdamida ta’lim xizmatlarini kursatish, ta’limiy maxsulotlarni tarцatish va etkazib berishdai an’anaviy xamda innovaцion shakl, metod, vositalarga asoslangan xolda ta’lim resurslaridan foydalaniqhga yo’naltirilgan ta’lim
Masofaviy ta’lim texnologiyasi 1969 yilda Angliya premer - ministri G.Vilson tashabbusiga ko’ra shakllantirilgan deb xisoblanadi. Ammo masofadan uцitish ancha oldinroц, ya’ni, birinchi barцaror, muntazam pochta aloцasining shakllaniqh davrida yuzaga kelgan. 1858 yildan boshlab London universitetida barcha xoxlovchilarga ularning mustaцil bilim olishlari, barcha ixtisosliklar va barcha soxalardagi akademik daraja uchun imtixon topshirishlariga ruxsat эtilgan. 1938 yildan buёn Sirtцi ta’lim buyicha Xalцaro kengash, 1982 yildan boshlab, Masofaviy ta’lim buyicha Xalцaro Kengash nomi bilan mashxur xalцaro ta’lim tashkilotlari sifatida faoliyat kursatmoцda.
Ochiц universitetlardagi uцish xarajatlari an’anaviy institutlarda uцitishga цaraganda 8-10 marta arzon. M: Angliyada turgun uцishga 3000, masofaviy uцitish orцali bilim olishga эsa atiga 300 funt sterling tulanadi. Binolarga xizmat kursatish, jixozlar va laboratoriya uchun xarajatlar, uцituvchi, ma’muriyatlar va xizmat kursatuvchi xodimlar shtati цisцaradi. Ta’lim oluvchilarga filiallar tarmogi, telestudiya va kompyuter tarmogi orцali maslaxatlar beriladi. Angliyada uцuvchilarni tayёrlash dasturi 130 ta kursni uz ichiga цamrab oladi, ularning kuplari fanlararo boglaniqh xususiyatiga эga.
Masofaviy ta’lim A^Shda utgan asrning 60 -yillarning urtalaridan, Evropada эsa 70-yillarning boshlarida jadal rivojlana boshlandi.
Uцitishning bu shakli ta’lim oluvchilar va uцituvchilarning bir -
birlari xamda uцitish vositalari bilan uzaro ta’sirining maцsadga yo’naltirilgan interfaol jaraёnidan iborat bulib, bunda ta’lim
jaraёni ularning geografik fazoviy joylashishiga bogliц bulmaydi. Ta’lim jaraёni kichik tizimlardan iborat, ya’ni uцitish maцsadi, mazmuni, metodlari, vositalari, tashqiliy shakllari, nazorat, uцuv - moddiy, moliyaviy-iцtisodiy, me’ёriy-xuцuцiy va marketing kabi эlementlarni цamrab olgan o’ziga xos pedagogik tizimda kechadi.
Axborot-ta’lim muxiti ma’lumotlarni uzatish vositalari, axborot resurslari, uzaro muloцot baёnlari, foydalanuvchilarning ta’lim olishga bo’lgan эxtiёjlarini цondirishga yo’naltirilgan apparat - dasturiy, tashqiliy-uslubiy ta’minot va boshцalar masofadan ta’limning tizi miy-tashqiliy majmui sanaladi.
Masofaviy ta’lim uцitishning an’anaviy uqullaridan foydalaniqh, turgun sharoitda uцish imkoniyatiga эga bulmagan, imkoniyatlari tibbiy shart-sharoitlar tufayli chegaralangan shaxslar, shuningdek, kadrlarni цayta tayёrlash va ularning malakasini oshirish kurslarining tinglovchilari, xorijiy mamlakatlarning ta’lim muassasalarida uцitish istagida bo’lgan abiturientlar, ikkinchi mutaxassislikni эgallashni xoxlovchi kadrlarga juda цulay sharoitni yaratib beradi.
Mazkur ta’limni tashkil эtishda uцituvchilarning faoliyati faцat uцuv axborotlarini uzatish bilan cheklanmaydi. Shu sababli bu turdagi ta’limni tashkil эtishga bir necha mutaxassis jalb цilinadi. Ular uz vazifalariga ko’ra turlicha nomlanadi. Xususan:
Ukituvchi - masofaviy ta’limni tashkil эtishda foydalaniladigan uцuv-metodik цullanmalarning muallifi.
Moderator - masofaviy ta’lim negizida tashkil эtilaёtgan seminar, trening, davra suxbati va forumlarga boshchilik цiluvchi (boshцaruvchi) pedagog (muloцot jaraёnining tugri tashkil эtilishini ta’minlaydi, bildirilaёtgan fikrlarni umumlashtiradi, zarur bo’lganda ularni tugrilaydi, ta’lim oluvchilarning mustaцil fikrlash va ishlash цobiliyatlarini rivojlantiradi, bilish faoliyatlarini faollashtiradi).
Tyutor (lot. “tutorem”) - uцuv kurslari uchun interfaol metodlarni tanlovchi, ma’ruza uцituvchisi bilan talaba urtasida ta’limiy aloцani urnatuvchi pedagog (ustoz, murabbiy).
Эdvayzer (fr. “avisen” - “uylamoц”, “advisor” - “uylovchi”) bitiruv malakaviy ishi, kurs loyixalarining ta’lim oluvchilar tomonidan individual, mustaцil bajarilishi vaцtida metodik ёrdam beradigan maslaxatchi.
Fasilitator (lot. “facilis”, ingl. “facilitator” - engil, цulay) - masofaviy ta’lim xizmatidan foydalanaёtgan guruxlarning faoliyatini muammoning echimini topishga yo’naltiruvchi, guruxlarda yuzaga keladigan muloцotni rivojlantiruvchi, shuningdek, guruxlar faoliyatini xolis, samarali baxolovchi pedagog.
Invigilator - masofaviy ta’lim asosida tashkil эtiladigan uцitish natijalarini nazorat цiluvchi mutaxassis -pedagog.
Masofaviy ta’lim tizimida produktiv, reproduktiv, muammoli baёn, эvristik va ilmiy izlaniqh (tadцiцot) metodlari цullaniladi. Mazkur tizimda uцitish vositalari sifatida цuyidagilardan foydalaniladi:
Kitoblar (bosma va эlektron shaklda); didaktik materiallar;
kompyuter uцuv tizimlari (oddiy va multimedia shaklida);
audio uцuv axborotlari; video uцuv axborotlari; virtual stendlar;
trenajёrlar; ma’lumotlar bazasi; texnik vositalar - radio,
televidenie, magnitofon, videomagnitofon, kinoproektor, diaproektor,
videoproektor, kodoskop, kompyuter, Internet tarmogi va b.
Uцuv kurslarida bir tinglovchining urniga boshцa tinglovchi цatnashishi, uning urniga sinov topshiriцlarini topshirishning olini olish maцsadida masofaviy ta’lim tizimida nazorat videokonferenцiyalarni tashkil эtilishiga asoslanadi.
Masofaviy ta’lim tizimiga ko’ra mashgulotlar ma’ruza, seminar, laboratoriya mashguloti, kurs ishi, sinov, imtixon, maslaxat, mustaцil ish kabi shakllarda yulga цuyiladi.
Avvaldan ёzib olingan videoma’ruzalar ta’lim oluvchilarga ma’ruzalarni tinglash va kurish uchun sharoit yaratsa, faksimal aloцa, xabar, topshiriцlarni tarmoц orцali tezkor almashinish talabalarga uzaro teskari aloцa orцali uцitish imkonini beradi. Zamonaviy sharoitda telekommunikaцiya vositalari - bosma matnlar, audio va videoёzuvlar urni эlektron uцuv-axborot resurslari, dasturlari bilan tuldirilmoцda.
Masofadan uцitishning tashqiliy-metodik modeli sifatida цuyidagilar tavsiflanadi:
эksternat asosida uцitish;
bir universitet negizida uцitish;
bir necha uцuv yurtining xamkorligi;
maxsus masofaviy uцitish maцsadida tashkil эtilgan avtonom ta’lim muassasalari;
avtonom uцitish tizimlari;
multimedia dasturi asosida norasmiy integrallashgan masofali uцitish;
yagonalik modeli va b.
X,ozirda rivojlangan xorijiy mamlakatlarda masofaviy ta’limning цuyidagi modellari (YuNESKO, 2000 yil) amal цilmoцda (26-rasm):
rasm. Masofaviy ta’limning etakchi modellari
Цuyidagi ushbu modellarning moxiyati ochib beriladi.
Birlamchi model (u faцat masofaviy ta’limni tashkil эtishga xizmat цiladi; unga ko’ra ta’limning kunduzgi shakli zarur bulmaydi; ta’lim barcha xolatlarda masofadan tashkil эtiladi; uцituvchi va ta’lim oluvchilar uцuv faoliyatining shakl, metod va vositalarini эrkinlik tanlash xuцuцiga эga; vaцt va uцuv jadvallariga цat’iy chegaralar цuyilmaydi; xududiy markazlar tashkil эtilgan bulib, ularda ta’lim oluvchilar uцituvchilardan maslaxat olish, yakuniy imtixonlarni topshirish imkoniyatiga эga buladi; Buyuk Britaniyaning Ochiц universiteti (United Kingdom Open University) ana shu model asosida faoliyat kursatadi).
Ikqilamchi model (unga ko’ra ta’lim цisman OTMda, цisman masofali dastur asosida tashkil эtiladi; xar ikki xolatda xam dars jadvallari, uцitish dasturlari, imtixonlar va baxolash mezonlari bir xil bulib, э’tibor amaliy tajribaga, pedagogika innovaцiyalarni tadцiц эtishga цaratiladi; Avstraliyadagi Yangi Angliya universiteti (University of New England) shu model asosida ishlaydi).
Aralash model (masofaviy ta’limning turli shakllari, bir necha shakllarning integraцiyasiga asoslangan model; ta’lim oluvchilar masofaviy ta’lim kurslari va universitet dasturlarini uzaro parallel ravishda o’zlashtiradi; an’anaviy kurslar doirasida virtual seminar, taцdimot va video-ma’ruzaga asoslangan mashgulotlar tashkil эtiladi; bu kabi integrallashgan kurslar Yangi Zelandiyaning Massey universiteti (Massey University, New Zealand) da tashkil эtiladi.
Konsorцium (lot. “consortium” - “sheriklik”, “birgalikda
ishtirok эtish”; masofaviy ta’limni tashkil эtuvchi ikki universitetdan iborat birlashma; universitetlar uцuv materiallarini uzaro almashtiradi ёki muayyan vazifalarni uzaro bo’lishib olgan xolda bajaradi; m: bir universitet masofaviy ta’lim uchun uцuv materiallarini tayёrlasa, ikkinchisi virtual uцuv guruxlarini uцituvchilar bilan ta’minlaydi ёki masofaviy ta’lim dasturlarining akkreditaцiyasini ta’minlaydi; bunday xolatda universitet, uning markazlari, fakultetlari, nodavlat tashkilotlari, davlat muassasalari universitetlar bilan xamkorlikka эrishishlari mumkin; Kanadadagi Ochiц uцuv Agentligi (Open Learning Agency, Canada) ushbu model asosida ish ko’ra di).
Franchayzing (ingl. “franchise” - “liцenziya”, “xuцuц”; uzaro xamkor universitetlarning bir-birlariga uzlari tomonidan tashkil эtiladigan masofaviy ta’lim kurslarini tashkil эtish xuцuцining berishi; ushbu model asosida ta’lim oluvchilar garchi muayyan universitetda taxsil olsalar-da, konsorцiumga a’zo etakchi oliy ta’lim muassasasining talabasi oladigan xajmda sifatli ta’lim xizmatlaridan foydalaniqh xuцuцiga, цolaversa, ular kabi diplomga эga buladi; Buyuk Britaniyaning Ochiц universiteti цoshidagi Biznes Maktabi (Open University Business School, Great Britain) bilan uzaro xamkorlikka эrishgan Sharцiy Evropadagi цator universitetlar ana shu modelga asoslanib faoliyatni tashkil эtadi).
Validaцiya (ingl. “validation” - “цondirish”; ta’lim maxsuloti, ta’lim xizmatlari ёki ta’lim tizimi iste’molchilari эxtiёjlarining цondirilishi; masofali ta’limning keng tarцalgan bu modeliga ko’ra uzaro xamkor ta’lim muassasalari tenglik tamoyiliga muvofiц masofaviy ta’limni barcha darajada birgalikda tashkil эtish xususida kelishib oladi; ularning biri diplom validaцiyasi, ikkinchisi uцuv kurslari, dasturlarini akreditaцiya цiladi, uchinchisi namunadagi diplom xamda sertifikatlarni berish uchun mas’ul buladi, ilmiy darajalar beradi va xk.).
Uzoklashtirilgan auditoriyalar (unga ko’ra zamonaviy axborot texnologiyalari va innovaцion xarakterdagi ta’lim vositalari keng цullaniladi; bir oliy uцuv yurtida tashkil эtilaёtgan uцuv kurslari, ma’ruza va seminarlar undan uzoц masofada joylashgan ta’lim muassasalarining uцuv auditoriyalarga telekommunikaцiya vositalari orцali sinxron telekursatuv, videoanjuman va radioэshittirish ko’rinishida uzatiladi; uцituvchi bir vaцtning uzida talabalarning katta auditoriyasi bilan ishlaydi; A^Shning Viskonsiya universiteti (Wisconsin University, USA), Xitoyning markaziy radio va televedenie universiteti (China Central Radio and TV University^ masofaviy ta’limning ushbu modelidan foydalaniladi.
Loyix,alar (u davlat ta’lim ёki ilmiy-tadцiцot dasturlari
doirasida keng цamrovlik loyixani amalga oshirish uchun muljallanadi; asosiy э’tibor uцuv materiallarini tayёrlovchi etakchi mutaxassislar, xodimlar, masofaviy ta’lim kurslarini tashkil эtadigan uцituvchi va olimlardan iborat ilmiy-metodik markazni shakllantirishga цaratiladi; markaz tomonidan tayёrlangan masofaviy ta’lim kurslari muayyan davlat xududida katta auditoriyaga uzatiladi; loyixa doirasida rejalashtirilgan ishlar bajarilgach (tugatilgach) yakunlanadi; Afrika va Lotin Amerikasining rivojlanaёtgan davlatlarida turli xalцaro tashkilotlar tomonidan цishloц xujaligi, agrotexnika, эkologiya buyicha tashkil эtiladigan ana shu modelga misol bula oladi).
Masofaviy ta’lim xam barcha ta’lim turlari kasbi muayyan tamoyillar asosida tashkil эtiladi. Ular (27-rasm):
27-rasm. Masofaviy ta’limining ustuvor tamoyillari
^uyida ushbu tamoyillarning moxiyati ochib beriladi.
Interfaollik tamoyili (u talaba va uцituvchi urtasidagi aloцani ta’minlab цolmay, balki talabalar urtasida uzaro aloцani yuzaga keltiradi).
Boshla^ich bilimlarga эgalik tamoyili (masofaviy uцitish tizimida tinglovchilarning oldindan tayёrgarlik kurishlari, texnik vositalari - kompyuter, model, эlektron doska va b. bilan ta’minlaniqhi, Internet aloцa tizimiga ulaniqhi, tizimda samarali ishlay olish malakalariga эga bo’lishlar muxim).
Individuallik tamoyili (bu tamoyil real uцuv jaraёnida kirish va oraliц nazoratlari utkazilishini, ularning natijalarini
taxlili asosida individual uцuv rejalari tuzilishini ifodalaydi).
Identifikaцiyalash tamoyil (u masofaviy uцitish tizimida mustaцil ta’lim natijalarini nazorat цilish shakli bulib, talabalarning BKM darajasini o’rganiqhda bevosita muloцot videokonferenцiyalaridan foydalaniqh, shu maцsadda samarali texnik vositalarni цullashni nazarda tutadi).
Ta’limning anik vaktga asoslaniqhi tamoyili (unga ko’ra uцuv jadvali цat’iy rejalashtiriladi va rejalashtirilgan jadvalga цat’iy rioya цilinishi nazoratga olinadi).
Ta’limning oshkoraligi va uzgaruvchanligini ta’minlash tamoyili (masofaviy ta’limning ёsh, ma’lumoti jixatidan turlicha bo’lgan talabalar uchun цulayligini, uцitishning ochiц rejalashtirilishini; ta’lim vaцti, sur’ati va joyini эrkin tanlash imkoniyati mavjudligini; uцuv mashgulotlarida ixtiёriy цatnasha olishini, izchillik, tizimlilik, uzviylik nuцtai nazaridan uцuv materiallarining muntazam uzgarib borishini ta’minlash imkoniyatiga эgaligi tavsiflaydi).
Zamonaviy axborot texnologiyalarini kullashning pedagogik maksadga эgaligi tamoyili (unga ko’ra masofaviy ta’lim tizimini loyixalashtirish, yaratish va tashkil эtishda mavjud texnik vositalarini maцsadga muvofiц цullanilishi taxlil цilib borilishi xamda ularni цullashda yul цuyilishi эxtimoli bo’lgan xatolarning oldi olinishi lozim).
Uцuv yurtlarida masofaviy ta’limning tashkil эtilishi muayyan jaraёn sifatida kechadi. Tabiiyki, xar bir jaraёn ma’lum bosцichlarda amalga oshiriladi. Masofaviy ta’limni tashkil эtish bosцichlar цuyiagilardir:
Uцuv muassasaslarida masofaviy ta’limni amalga oshirish цuyidagi bosцichlarda amalga oshiriladi (28-rasm):
28-rasm. Masofaviy ta’limining ustuvor tamoyillari
Ayni o’rinda masofaviy ta’limni amalga oshirish bosцichlarining
moxiyati xususida suz yuritiladi.
Tax,lil boskichi (unda uцuv muassasining masofaviy ta’limni tashkil эtishga bo’lgan эxtiёji, ta’lim oluvchilarning soni, ta’lim shakli, metod va vositalari, loyixani amalga oshirish uchun zarur bo’lgan texnik, dasturiy va inson resurslari, loyixani iцtisodiy asoslari taxlil цilinadi).
Loyix,alashtirish boskichi (unda taxlillar natijasida amalga oshiriladigan ishlar kulami va texnik topshiriцlar loyixalashtiriladi).
Joriy qilish boskichi (ushbu bosцichda masofaviy ta’lim jaraёnini boshцaruvchi dasturiy majmua tegishli serverda urnatiladi, tizimga muvofiц domen tanlanadi; masofaviy ta’lim jaraёnini boshцaruvchi dasturiy majmuadan foydalaniqh va unga texnik xizmat kursatishni ta’minlovchi xodimlarga ish urgatish buyicha uцuv mashgulotlari tashkil эtiladi).
O’quv kontentlarini yaratish boskichi (unda soxa mutaxassislari bilan xamkorlikda masofaviy ta’limning asosiy эlementlaridan biri - uцuv kontentlari yaratilib, ular эkspertlar tomonidan эkspertizadan utkaziladi).
Ishga tushirish boskichi (unda masofaviy ta’lim jaraёni ishga tushiriladi; uцuv jaraёni doimiy nazoratga olinadi; tizim xavfsizligi monitoring цilib boriladi).
Rivojlantirish boskichi (unda yuцorida keltirilgan bosцichlarda mavjud bo’lgan kamchiliklar tugrilanadi, yangi uцuv kurslar yaratiladi, texnik imkoniyatlar kengaytiriladi, tizimning rivojlaniqhiga tegish li bo’lgan ishlar kulami bajariladi).
Masofaviy ta’lim texnologiyalari ta’limning belgilangan mazmun asosida amalga oshirilishini ta’minlashga
yo’naltirilgan shakl, metod va vositalar majmuasidir
Ushbu texnologiyalar ta’lim axborotlarini taцdim эtish, ta’lim axborotlarini uzatish xamda ta’lim axborotlarini saцlash va цayta ishlash texnologiyalarini uz ichiga oladi. Masofaviy ta’lim texnologiyalari orasida эlektron axborot-ta’lim resurslari (ЭATR) muxim o’rin tutadi (29-rasm).
Masofaviy ta’lim tizimida ЭATR эlektron axborot tashuvchi vositalar - disketa, CD-ROM, DVD kabilarda uцuv axborotini tashish ёki Internet tarmogi orцali эlektron pochta orцali yuborish imkoniyatini ta’minlaydi. Aksariyat xollarda tinglovchilar ЭATR buyicha uцuv axborotlarini Internet tarmogiga boglangan xolda tegishli
saytlardan oladi.
|
