|
“JOURNAL OF SCIENCE-INNOVATIVE RESEARCH IN
Pdf ko'rish
|
| bet | 296/352 | | Sana | 23.01.2024 | | Hajmi | 44,19 Mb. | | #143802 |
Bog'liq 46-44-PB
“JOURNAL OF SCIENCE-INNOVATIVE RESEARCH IN
UZBEKISTAN” JURNALI
VOLUME 1, ISSUE 7, 2023. OCTOBER
ResearchBib Impact Factor: 8.654/2023 ISSN 2992-8869
330
TRIZ texnologiyasi 5-7 yoshdagi bolalarning matematik qobiliyatlarni
rivojlantirish vositasidir. “Har bir bola dastlab iste’dodli va hatto a’lo darajada, lekin
unga minimal harajat bilan maksimal samaraga erishish uchun zamonaviy dunyoda
harakat qilishni o‘rgatish kerak” (G.S.Altshuller) [11].
Tarbiyalanuvchilarning matematik qobiliyatlarini shakllantirishda TRIZ
texnologiyasidan
foydalanishning
maqsadi,
avvalo,
moslashuvchanlik,
harakatchanlik, izchillik, dialektika kabi fikrlash fazilatlarini, ikkinchi tomondan,
izlanuvchanlik istaklarini shakllantirish va rivojlantirishdir. Maktabgacha yoshdagi
bolaning aqliy tarbiyasida va intellektini rivojlantirishda elementar matematik
tushunchalarni shakllantirish katta rol o‘ynaydi. Zamonaviy hayotda bolalarga
matematikani o‘rgatish muammosi katta ahamiyatga ega. Bu, dastlab, ilmiy-
texnikaviy va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining jadal rivojlanishi va
ularning turli fan tarmoqlariga kirib borishi bilan tavsiflanadi [6].
Maktabgacha yoshdagi yosh o‘ziga xosdir, chunki bolaning shakllanishi bilan
uning hayotiy jarayonlari shakllanib boradi. Shuning uchun har bir bolaning ijodiy
salohiyatini ochib berish uchun ushbu davrni o‘tkazib yubormaslik kerak.
Bolalarning ongi “chuqur hayot tarzi” va narsalar qanday bo‘lishi kerakligi haqidagi
an’anaviy tushunchalar bilan cheklanmaydi. Bu ularga ixtiro qilishga, o‘z-o‘zidan
va oldindan aytib bo‘lmaydigan bo‘lishga, biz kattalar uzoq vaqt davomida e’tibor
bermagan narsalarni payqashga imkon beradi. Ushbu muammoni hal qilishga
yordam beradigan istiqbolli texnologiyalardan biri – TRIZ texnologiyasidir.
3-7 yoshli bolalar o‘zining yosh xususiyatlariga ko‘ra izlovchidir. “Uning
e’tibori doimo uni qiziqtirgan narsaga qaratilgan” [8] – deydi A.V.Korzun.
Tarbiyalanuvchilarning aqliy va ijodiy qobiliyatlarini samarali shakllantirish
matematik rivojlanishning zamonaviy metodologiyasining o‘ziga xos jihati
hisoblanadi. Bu maktabgacha yoshdagi bolani hisoblash, o‘lchash va arifmetik
muammolarni hal qilishga o‘rgatish uchun zarur. Shuningdek, nostandart fikrlash,
atrofimizdagi dunyodagi xususiyatlarni, munosabatlarni, bog‘liqliklarni kashf
qilish, ularni obyektlar, belgilar va so‘zlar bilan “loyihalash” qobiliyatini
rivojlantirishdir.
Tarbiyalanuvchilarda matematik jihatdan rivojlanish bolaning “dunyo
tasviri”ni shakllantirishning eng muhim tarkibiy qismi hisoblanadi. Bolalarda
matematikaga qiziqishni shakllantirish tarbiyachilarning muhim vazifalaridan
biridir.
|
| |
